Πρόσωπο του μήνα: Φιλαρέτη Κομνηνού
Η αναφορά του ονόματος της Φιλαρέτης Κομνηνού σε μια συζήτηση συνοδεύεται πάντα από επιφωνήματα θαυμασμού και σεβασμού, εκπεφρασμένα σε λίγα λόγια, λίγες φράσεις, που ξεκινούν με έντονη επιδοκιμασία, και καταλήγουν σαν με αποσιωπητικά. Ίσως, γιατί για κάποιους – ελάχιστους– ανθρώπους της Τέχνης οι λέξεις είναι λίγες για να αποδώσουν την χαρισματικότητα της καλλιτεχνικής και φυσικής τους υπόστασης.
Η σπουδαιότερη ηθοποιός της γενιάς της, αποδεικνύει τώρα, στην ελευθερία και την ευημερία μιας θεαματικά όμορφης παρουσίας, ότι μπορεί να απολαμβάνει τη θεατρική της ύπαρξη με απαιτητικούς και εξαντλητικούς ρόλους, αντί να κρύβεται πίσω από την ευρύτατη αποδοχή του ταλέντου της. Δραστήρια, ανήσυχη ως προς το συνεχή εμπλουτισμό των εκφραστικών της μέσων και με επιμονή στη δραματουργική της εξέλιξη, η Φιλαρέτη Κομνηνού είναι ηθοποιός σχεδόν επικίνδυνων αποστολών. Μια γυναίκα που δεν επιδιώκει να φαίνεται συμβατικά γοητευτική, αλλά είναι λιτή, εσωτερική και ταυτόχρονα επική. Η Φιλαρέτη Κομνηνού ενσαρκώνει μια ύψιστη αισθητική μορφή, μια αυστηρή ντίβα, που ξεχειλίζει από πάθος, σοβαρότητα, αλλά και έναν υφέρποντα αισθησιασμό που προκαλεί δέος και μαγνητίζει τόσο στη σκηνή, όσο και έξω από αυτήν.
Με φυσικό ταλέντο στο να γεννά βαθιά συναισθήματα, αλλά και εκθαμβωτική δεξιοτεχνία επί σκηνής, έχει καταφέρει να συσσωρεύσει ένα ρεπερτόριο που αγγίζει τα όρια του ιδανικού ως προς το βαθμό δυσκολίας, αλλά και το αισθητικό και ερμηνευτικό αποτέλεσμα. Αν η Παξινού προσωποποίησε την τραγωδία στον τόπο μας, και η Παππά τη λεβεντιά, η Κομνηνού προσωποποιεί τη διακριτική γοητεία, την εκφραστική δεινότητα και την ερμηνευτική ευελιξία και ευρύτητα.
Γέννημα θρέμμα της Βόρειας Ελλάδας, η Φιλαρέτη Κομνηνού έδειξε από μικρή ηλικία το ταλέντο της στην ερμηνεία, αναγιγνώσκοντας τις εκθέσεις της στο σχολείο, και αργότερα διηγούμενη ιστορίες της Μικρασιατικής Καταστροφής στην μικρή της αδερφή. Μπαίνει στο Πανεπιστήμιο, αλλά με την εισαγωγή της στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος ήταν σε όλους φανερή η φυσική της κλίση . Οι γονείς της αντιδρούν στη διάθεση της να ακολουθήσει την καριέρα της ηθοποιού, αλλά σε μια στιγμή προσωπικής επανάστασης, φεύγει από το σπίτι της, αποφασισμένη να κάνει πια το χατίρι του εαυτού της. Επιστρέφει στο σπίτι της λίγες μέρες μετά, με τους γονείς της να αποδέχονται μερικώς μόνο την επιλογή της, και έτσι ξεκινά μια σπουδαία καριέρα.
Η πρώτη θεατρική της εμφάνιση γίνεται στην παράσταση « το Ημέρωμα της στρίγγλας» στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε σκηνοθεσία Γιώργου Σεβαστίκογλου. Το ’86 εντυπωσιάζει και πάλι στην Πενθεσίλεια σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά, σε μια παράσταση που θεωρήθηκε εξαιρετικά πρωτοποριακή για την εποχή της, αλλά και αργότερα ως Ανδρομάχη στις Τρωάδες του Ανδρέα Βουτσινά. Στο ΚΘΒΕ πρωταγωνίστησε έργα κλασικού ρεπερτορίου, Σαίξπηρ, Τσέχωφ, Ουίλλιαμς, Στρίντμπεργκ.
Στο Εθνικό Θέατρο ερμήνευσε πρωταγωνιστικούς ρόλους στην Έντα Γκάμπλερ του Ίψεν, τη Λυσσασμένη Γάτα του Τένεσυ Ουίλλιαμς και τον Ιππόλυτο του Ευριπίδη, ενώ στο στο ελεύθερο θέατρο ερμήνευσε ρόλους απαιτήσεων σε μεγάλους θιάσους. Έλενα στο Θείο Βάνια του Τσέχωφ (με το θίασο των Δημ. Παπαμιχαήλ – Αλ. Αλεξανδράκη), Δεσποινίς Τζούλια στο ομώνυμο έργο, Λάουρα στον Πατέρα του Στρίντμπεργκ (με το θίασο του Γ. Κιμούλη], σε ένα ρόλο που της χάρισε το θεατρικό βραβείο «Μαρίκα Κοτοπούλη για την ερμηνεία της, Νίνα στο Τρίτο Στεφάνι σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή, Έριν στο Κίεβο, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη, Αλίς στο φετινό Χορό του Θανάτου. Ρόλοι που απαιτούσαν το ένστικτο, τα πλούσια ερμηνευτικά μέσα και την εξαιρετική δραματουργική ευελιξία μιας ηθοποιού όπως η Φιλαρέτη Κομνηνού. Συγκλονιστική Έντα Γκάμπλερ, εκρηκτική Μάγκι στη Λυσσασμένη γάτα σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά, υπέροχη Φαίδρα στον Ιππόλυτο, έξοχη αφηγήτρια – Νίκη, στο ομώνυμο έργο που ανέβηκε στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή.
Συνεργάστηκε με τους σκηνοθέτες Γιώργο Σεβαστίκογλου, Ανδρέα Βουτσινά, Γιάννη Χουβαρδά, Σπύρο Ευαγγελάτο, Νικαίτη Κοντούρη, Βασίλη Νικολαΐδη, Μάγια Λυμπεροπούλου, Σωτήρη Χατζάκη και άλλους. Συμμετείχε σε περιοδείες εξωτερικού ενώ τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με το Εθνικό Θέατρο στις παραστάσεις Το ημερολόγιο ενός απατεώνα του Γιάννη Κακλέα, Ο Χρυσός δράκος σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. Το καλοκαίρι του 2011 συνεργάστηκε με το Φεστιβάλ Αθηνών στην πολύ ιδιαίτερη performance «Κλυταιμνήστρα» σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου, ενώ το 2013 ερμηνεύει έναν ρόλο μαύρου χιούμορ στο «Μέχρι να μας χωρίσει ο Θάνατος» σε σκηνοθεσία Γιώργου Καραμίχου.
Στο ευρύ κοινό έγινε γνωστή με την συναρπαστική της ερμηνεία ως Κοτοπούλη στο σήριαλ «η Εκτέλεση» , και έκτοτε σημάδεψε και την μικρή οθόνη με την παρουσία της. Η απόκοσμη Αττάρτη της στις Μάγισσες της Σμύρνης είναι ίσως μια από τις κορυφαίες στιγμές της, μαζί με την ερμηνεία της στα Ματωμένα Χώματα σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη, ενώ γοήτευσε ιδιαίτερα σε σήριαλ όπως το Αθήνα – Θεσσαλονίκη, Η ζωή μας μια βόλτα, Σκιές στο Περιστύλιο, Ανατομία ενός Εγκλήματος, και πρόσφατα στο Νησί.
Επίκουρη Καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης σήμερα όπου διδάσκει υποκριτική στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, με μακρά θητεία στη Δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, αλλά και σε ιδιωτικές σχολές, η Φιλαρέτη Κομνηνού ξεδιπλώνει και τις διδακτικές και επικοινωνιακές της ικανότητα, προσφέροντας τόσο τη σημαντική της γνώση και εμπειρία, όσο κυρίως, την προσωπική της προσέγγιση, τη σπάνια δύναμη της στην ανάγνωση και κατανόηση των αποχρώσεων των διαφόρων ρόλων, τη γοητεία της υποκριτικής τέχνης στους μαθητές της. Δε θα μπορούσε να ελπίζει για κάτι περισσότερο και ουσιαστικότερο ένας νέος που ξεκινά την πορεία του στα θεατρικά πράγματα από το να μαθητεύσει δίπλα στη Φιλαρέτη Κομνηνού.
Οι μεγάλες της αγάπες, ο γιος της, ο ηθοποιός Γιώργος Παπαγεωργίου, και τα ταξίδια. Αν δεν είχε γίνει ηθοποιός, δηλώνει η ίδια, θα ήθελε να έχει γίνει εξερευνητής ή φωτογράφος που θα γύριζε την υφήλιο. Ευτυχώς, για εμάς, έγινε ηθοποιός. Κάθε νέα της εμφάνιση είναι και ένα νέο δώρο για το Θέατρο και πάντα αναμένεται με αγωνία. Ίσως γιατί αυτός είναι ο τρόπος για να εκφράσει το κοινό την ευγνωμοσύνη του για αυτήν την τύχη, και την εξαίσια εμπειρία να παρακολουθεί τη Φιλαρέτη Κομνηνού επί σκηνής.
Φωτογραφίες Ελπίδα Μουμουλίδου
Σωτηρίου Κάτια
Υπέροχη πραγματικά!!!