Δημήτρης Ραφαήλος

Συνέντευξη στην Κάτια Σωτηρίου για το mytheatro.gr

Ο Δημήτρης Ραφαήλος είναι ένας άνθρωπος που αν τον συναντήσεις τυχαία στο δρόμο δεν μπορεί παρά να σκεφτείς ότι είναι καλλιτέχνης. Ίσως χορευτής, ίσως ηθοποιός.. κάτι.. και όταν τον γνωρίσεις αντιλαμβάνεσαι ότι διαθέτει μια ευχάριστη συνισταμένη καλλιτεχνικών δυνάμεων, που τον κάνει ξεχωριστό. Όμορφος, ευθυτενής, με πλαστικότητα, με καλή διάθεση, με αγάπη για τα ζώα, δεσποζόμενα και μη, με επαγγελματισμό και μεγάλη κατανόηση του κόσμου γύρω του, βρίσκεται στα θεατρικά πράγματα της χώρας μας από το 1995. Τον συνάντησα για την συνέντευξη μας στο περιθώριο της πρόβας του για τους Τρεις Σωματοφύλακες που έρχεται το χειμώνα.

Κ.Σ  Πώς αποφάσισες να γίνεις ηθοποιός;

Δ.Ρ Κατά τύχη. Πραγματικά, δεν το είχα ποτέ στο μυαλό μου. Σπούδασα ζωγραφική, σπούδασα μουσική και κάποια στιγμή, ενώ δούλευα, ήρθε μια φίλη που ήθελε να γίνει ηθοποιός και ήθελε να της κρατάω τα λόγια για να δώσει εξετάσεις στο θέατρο Τέχνης. Και έτσι αποφάσισα να γίνω ηθοποιός. Δεν ήταν συνειδητή απόφαση, αλλά είπα να το δοκιμάσω και αυτό. Ακούγεται ίσως περίεργο, αλλά έτσι έγινε.

Έδωσα σε 2-3 σχολές πριν πάω να δώσω στο Θέατρο Τέχνης, γιατί για κάποιο λόγο «έπρεπε» να περάσω εκεί. Πήγα χάλια στις εξετάσεις, ξέχασα τα λόγια μου, ήμουν σαν το ψάρι έξω από το νερό. Το ήθελα πολύ και κόπηκα. Πέρασα στη σχολή Βεάκη, και εκεί νομίζω ότι βρήκα το σύστημα το οποίο μου ταίριαξε περισσότερο. Και έτσι βγήκα στο θέατρο ουσιαστικά.

Κ.Σ. Υπήρξαν άνθρωποι μέσα και έξω από τη σχολή που αποτέλεσαν εμπνευστές σου;

Δ.Ρ Ναι, τα χρόνια της σχολής ήταν αποκαλυπτικά. Εγώ πήγα σχετικά μεγάλος, συγκριτικά με τα άλλα παιδιά. Δεν ήμουν 20 χρονών όμως. Ήμουν ένας άνθρωπος που εκφραζόταν μέχρι τότε μέσα από τη μουσική και τη ζωγραφική, άρα μέχρι τότε ήμουν εγώ και η μουσική, εγώ και το καβαλέτο μου. Τότε όμως αναγκάστηκα να βγω από το καβούκι μου, και να υψώσω τον τόνο της φωνής μου για πρώτη φορά. Και για πρώτη φορά χόρεψα. Δεν είχα καμία σχέση με την κίνηση μέχρι τότε, δεν είχα χορέψει ποτέ. Αποκαλύφθηκε ένας κόσμος τελείως διαφορετικός για μένα. Η δασκάλα μου ήταν η Σοφία Δασκαλάκη, που ήταν μπαλαρίνα, και ασχολήθηκε με τη μέθοδο του Laban και τις τεχνικές του, τις οποίες ακολούθησα κι εγώ αργότερα – έγινα θεραπευτής και βοηθούσα άλλους ανθρώπους, ηθοποιούς και μη. Ανακάλυψα δηλαδή ένα ταλέντο στο χορό και την κίνηση που δεν ήξερα ότι υπάρχει. Χρωστάω λοιπόν σε εκείνη, στην Κάτια Σαβράμη, που ήταν πηγή έμπνευσης, στην ίδια την Πάγια Βεάκη… Χωρίς τη βοήθεια της δε θα είχα γίνει ηθοποιός. Ο Δημήτρης Οικονόμου, δάσκαλος και καλός φίλος, μου άνοιξε ένα διαφορετικό κόσμο στο θέατρο. Αν υπάρχει αυτό που λέμε πειραματικό θέατρο, εκεί υπήρξε στο μέγιστο. Αυτά στα χρόνια της σχολής. Μετά υπήρξαν πολλοί συνάδελφοι που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης. O ηθοποιός και σκηνοθέτης Θωμάς Γκαγκά με έκανε να πιστέψω στον εαυτό μου ως ηθοποιό. Και η ζωγραφική με βοήθησε στο θέατρο γενικότερα: είναι αυτό που λέω συχνά, ότι αν δεν ξεκινήσεις από το σχέδιο, από το κάρβουνο, δεν μπορείς να φτάσεις στον Καντίνσκι. Γιατί συνήθως πάμε απευθείας στον Καντίνσκι, και τα αποτελέσματα τα ξέρουμε όλοι.

Κ.Σ Κοιτώντας προς τα πίσω τώρα, πιστεύεις ότι ηθοποιός γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Δ.Ρ Θα ακουστεί λίγο περίεργο, ειδικά καθώς σου είπα πριν ότι κατά τύχη μπήκα στο χώρο. Ωστόσο, από παιδί, ήμουν κλειστός χαρακτήρας, δεν είχα φίλους ιδιαίτερα. Τότε έμενα σε μια μονοκατοικία στο Νέο Ψυχικό, και έμεναν δίπλα μας, σε μια πολυκατοικία κάποια παιδάκια ίδιας ηλικίας, που ήταν από την Ιαπωνία μάλλον.. δεν ξέρω, γιατί δεν είχα επαφή μαζί τους ακριβώς, αλλά ανέβαινα σε μια μάντρα που χώριζε τα δυο σπίτια και έδινα μικρές παραστάσεις για τα παιδιά αυτά. Κωμικές κατά κύριο λόγο, κλασικά gags. Αυτή ήταν η πρώτη παράσταση που έδωσα στη ζωή μου. Ήταν κατά κάποιο τρόπο κάτι εσωτερικό. Δεν ξέρω αν γεννιέσαι ή γίνεσαι στην πραγματικότητα, αλλά είναι μια προσπάθεια να εκφραστείς, αν θέλεις να εκφραστείς μέσα από μια μορφή τέχνης. Αν ο σκοπός σου είναι να επικοινωνήσεις, θεωρώ ότι με το θέατρο μπορείς να επικοινωνήσεις περισσότερο από τη μοναχικότητα του καβαλέτου ή της μουσικής. Αναφέρομαι στο είδος της μουσικής που έκανα εγώ, γιατί αν είσαι τραγουδιστής ή κάτι άλλο, ίσως έχεις την ίδια επικοινωνία από τη σκηνή. Πρέπει όμως κάτι να υπάρχει. Ίσως και να γεννιέσαι ηθοποιός, και από εκεί και πέρα παίζει ρόλο το τί προσλαμβάνουσες έχεις, πόσο θέλεις να το εξελίξεις και πόσο σε γαργαλάει κάτι.

Κ.Σ Δεδομένου ότι σήμερα υπάρχουν τόσοι πολλοί ηθοποιοί, και τόσα παιδιά πηγαίνουν σε σχολές, μικρές και μεγάλες, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια ανάγκη; Τι ωθεί κάποιον να γίνει ηθοποιός;

Δ.Ρ. Δεν νομίζω ότι είναι ίδιο για όλους. Στα δικά μου χρόνια, μέσα στη σχολή, δεν τους ενδιέφερε όλους να εκφραστούν μέσα από το θέατρο και ας ήταν ταλαντούχοι ή μη. Γενικά το όλο θέμα «ηθοποιός» το περίβαλλε μια αίγλη, μια ανάγκη για διασημότητα, το πόσα λεφτά μπορείς να βγάλεις, τι ωραία εξώφυλλα μπορεί να κάνεις… έχουν αλλάξει πολύ όλα αυτά σήμερα! Ίσως για καλό, εν μέρει. Είμαστε πάρα πολλοί ηθοποιοί, με πολύ μεγάλη ανεργία, με 92% ανεργία, πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κλάδο. Είσαι τυχερός αν δουλεύεις πια, και αυτό δεν έχει να κάνει με το ταλέντο, γιατί ξέρω πολλά ταλαντούχα άτομα που δεν δουλεύουν. Πολύ πιο ταλαντούχα παιδιά από εμάς. Δεν ξέρω αν όλα τα παιδιά που πάνε σε μια σχολή έχουν συνειδητοποιήσει γιατί πάνε. Ίσως είναι και το νεαρό της ηλικίας, γιατί βγαίνεις από το λύκειο και πας απευθείας στη σχολή, το οποίο είναι από τη μια πλευρά καλό γιατί είσαι νέος, αλλά από την άλλη δεν έχεις συνειδητοποιήσει τι πας να κάνεις, και τι ακριβώς είναι το θέατρο. Τώρα που έρχομαι σε επαφή με νέα παιδιά που βγαίνουν στο θέατρο, βλέπω ότι δεν είναι σαφές στο μυαλό των περισσότερων που μπαίνουν. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που πολλοί συνειδητά ξέρουν τι θέλουν. Εγώ δεν το έζησα αυτό, γιατί ασχολήθηκα πιο μεγάλος με το θέατρο, έχοντας περάσει από άλλους χώρους, και ήταν πιο εύκολο για μένα να καταλάβω τι γίνεται. Θα δείξει πού θα βγεί όλο αυτό. Ελπίζω να προχωρήσει το πράγμα λίγο περισσότερο από ότι προχωρά από τη δική μου γενιά.

Κ.Σ Σε τι αναφέρεσαι με αυτό;

Δ.Ρ. Κάποια στιγμή ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη για προσωπική προβολή, και όχι απαραίτητα αυτό που λέμε εμπορικό ή μη θέατρο, γιατί καλώς ή κακώς όλοι κρύβουμε μια Αλίκη μέσα μας, που ξεχάσαμε το θέατρο απέξω. Ξεχάσαμε και την παράσταση γενικά, και το έργο, και το συγγραφέα, και το σκηνοθέτη. Έγινε πιο μεγάλη η ανάγκη μας να προβληθούμε με οποιοδήποτε κόστος. Αυτό έγινε στη δική μου γενιά. Μπορεί να συνέβη και σε εμένα, δεν βγάζω τον εαυτό μου απέξω. Πέρασε ένα στάδιο που υπήρξε μια λύσσα για προβολή, το οποίο νομίζω ότι ησυχάζει πια, έχει περάσει από την εφηβεία του, και μεγαλώνει, και θα φέρει τώρα αποτελέσματα στο θέατρο πιστεύω. Περάσαμε από την ανάγκη της εφηβείας να απορρίψουμε όλα όσα έκαναν οι προηγούμενοι, χωρίς να εξετάσουμε αν τα χρειαζόμασταν ή αν ήταν σωστά, γιατί εμείς ξέραμε καλύτερα και θέλαμε το καινούριο. Το οποίο καινούριο είχε γίνει στο εξωτερικό 20 χρόνια πριν, αλλά εμείς θεωρούσαμε ότι ανακαλύψαμε την πυρίτιδα.

Κ.Σ Ταυτόχρονα όμως περνάμε και μια κρίση που λειτουργεί ίσως ανασταλτικά; Η μήπως όχι;

Δ.Ρ Νομίζω πως όχι. Ίσως είναι αισιόδοξο αυτό που λέω, αλλά σκέψου ότι για ένα μεγάλο διάστημα η τηλεόραση είχε κερδίσει τόσο πολύ το θέατρο. Τόσο πολύ που δε μας ενδιέφερε ποιο ήταν το έργο, ποιος το ανεβάζει, παρά μόνο αν αυτοί που παίζουν ήταν γνωστοί από την τηλεόραση. Δε σημαίνει φυσικά αυτό ότι δεν υπήρχαν καλοί ηθοποιοί στην τηλεόραση. Το αντίθετο. Και υπήρχαν και υπάρχουν. Αλλά το μόνο που ενδιέφερε ήταν να γίνει ένα εμπορικό μαγαζί που να έχεις τις προσφορές του και τα ακριβά του, και μας ενδιαφέρει τι θα πουλήσει. Την πρώτη φορά που άκουσα την έκφραση «Τα φέρνει αυτή;» ήταν σε μια οντισιόν που συζητούσαν ποια θα βάλουν πρωταγωνίστρια. Το βρήκα τραγικό. Αυτό το είχε κάνει όλο η τηλεόραση. Τώρα που είμαστε σε κρίση, που έχουν πέσει τα σήριαλ πολύ, και που έχει πέσει και η ποιότητα πολύ, πιστεύω ότι θα φύγει αυτή η ιλουστρασιόν κατάσταση και θα πάμε στην ουσία επιτέλους, που υπήρχε κάποια περίοδο όταν χρειάζονταν καλούς ηθοποιούς στο θέατρο, όχι γνωστούς ηθοποιούς. Εκείνη η περίοδος ήταν πολύ καλή για το θέατρο. Υπήρχε ο Βογιατζής, το Αμόρε τότε, υπήρχαν άνθρωποι που θαύμαζα πολύ, όπως η Μπρούσκου, ο Μαρμαρινός, που το έψαχναν, που έκαναν Τέχνη. Αργότερα έγινε η μοιρασιά με το ποιοτικό και το εμπορικό. Νομίζω ότι η κρίση θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει τα πράγματα. Δεν μπορείς πια να πας σε 30 παραστάσεις το χρόνο, δεν υπάρχουν τα χρήματα, οπότε πιστεύω ότι ο κόσμος δεν θα επιλέξει πια, όχι με κριτήριο ποιους ξέρει από το καθημερινό, αλλά με κριτήρια θεατρικά περισσότερο.

Κ.Σ. Σε αυτές τις μέρες που έχουν αλλάξει πολλά και στις αμοιβές των ηθοποιών, πόσο ηρωισμό απαιτεί το επάγγελμα αυτό;

Δ.Ρ Το θέατρο είναι ακριβό σπορ πια. Τα κασέ υπήρχαν και θα υπάρχουν. Κάποτε ο κόσμος, και τα χιλιάδες παιδιά που μπαίνουν στο θέατρο, νόμιζαν ότι θα μπούνε στο θέατρο και θα αρχίσουν τα λεφτά να τρέχουν, γιατί οι αμοιβές των ηθοποιών είναι ίδιες με των πρώτων τραγουδιστών στα μπουζουξίδικα. Σαφώς υπήρχαν και υπάρχουν ηθοποιοί που δεν τους έχει αγγίξει η κρίση. Αλλά το να παίρνεις 1300 ευρώ, που ήταν ένας καλός μισθός ενός μέσου ηθοποιού, και να πέσεις στα 468, που αν είσαι τυχερός θα τα πάρεις, τότε υπάρχει πρόβλημα, και αυτό κάνει το θέατρο ακριβό σπορ που χρειάζεται υπομονή. Θα δείξει ποιος θα αντέξει. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, γιατί δεν έχω άλλη δουλειά να κάνω. Είμαι αυτό. Αυτό δε σημαίνει ότι κάποια στιγμή δεν θα μου τη δώσει και δε θα πάω στη Ρόδο να μείνω για πάντα, και να μην ξανασχοληθώ με το θέατρο. Δεν νομίζω ότι μπορώ να το κάνω, γιατί το αγαπώ πολύ το θέατρο.

Κ.Σ Αν ζούσες έξω από το θέατρο τι θα έκανες;

Δ.Ρ Δεν μπορώ να πώ ποτέ, αγαπώ πολύ το θέατρο, το αγάπησα με τα χρόνια. Έζησα πολύ ευτυχισμένες στιγμές, και πολύ δύσκολες, αλλά σε εμένα τουλάχιστον οι ευτυχισμένες στιγμές είναι που μένουν. Και δεν μου είναι εύκολο να το εγκαταλείψω. Άργησα πολύ να βρω το δρόμο μου μέσα στο θέατρο και είναι δύσκολο να φύγω, αλλά δεν μπορώ να πώ «ποτέ» γιατί δεν αποκλείεται κάποια στιγμή  να μαζέψω τα ζώα μου και να πάω στη Ρόδο…

Κ.Σ Γιατί στη Ρόδο συγκεκριμένα;

Δ.Ρ Έχω μια καταγωγή από εκεί, χωρίς να έχω κάτι εκεί ωστόσο. Αλλά όταν πήγα για πρώτη φορά εκεί, είπα ότι σε αυτό το μέρος θα μπορούσα να ζήσω για πάντα, και να μην κάνω θέατρο. Δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσα να κάνω, αλλά θα ήθελα να έχω ένα σπίτι, για να βάλω τα ζώα μου, που είναι το πιο βασικό, και να ζήσω εκεί μέχρι να πεθάνω.

Κ.Σ Τι σου έχει στερήσει η κρίση και σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο;

Δ.Ρ Επειδή έζησα περιόδους που είχα πολλά λεφτά, και μέσα στο θέατρο και πριν από αυτό, και έζησα και καταστάσεις που δεν είχα «μια», τίποτα…  δεν με τρέλανε η κρίση. Νομίζω ότι ήμουν από τους τυχερούς που το έβλεπαν να έρχεται. Όταν έβλεπα την κρίση δεν έλεγα «τι κρίμα, αλλά ευτυχώς δεν χτύπησε εμένα». Και αυτό ήταν και μεγάλη μας βλακεία ως έθνος που το πιστέψαμε αυτό. Με αυτόν τον τρόπο, δε φοβήθηκα. Όσο μπορώ να ταίζω τις γάτες μου και τα αδέσποτα, δε με νοιάζει. Δεν με απασχολεί αν θα έχω κινητό, αν θα έχω το τάδε κινητό. Δεν με απασχολεί καθόλου. Δε θα ήθελα να μείνω στο δρόμο, δεν ξέρω αν θα είχα τη δύναμη. Με ενόχλησε μόνο το ότι πριν την κρίση ήμουν εντάξει στις υποχρεώσεις μου, και ήθελα να είναι τακτοποιημένες. Αυτό ήταν καλό και κακό, γιατί πάσχιζα για ένα είδος ασφάλειας στη ζωή μου, το οποίο συνειδητοποίησα τώρα ότι δεν είναι εφικτό. Νομίζω ότι η κρίση κατέρριψε πολλούς μύθους, και αυτό είναι κάτι θετικό. Θα μου πεις με τόσες αυτοκτονίες, με τόσους στο δρόμο.. ίσως αν είχα παιδιά να είχα άλλες απόψεις, και δε θα σου μιλούσα για θέατρο και τέχνη.

Κ.Σ Φέτος γίναμε μάρτυρες μιας αναταραχής στο Ελληνικό Φεστιβάλ. Πώς βιώσατε εσείς ηθοποιοί αυτήν την κατάσταση.

Δ.Ρ. Ήμουν και θα ήμουν πολέμιος του Fabre. Όχι μόνο γιατί θα έκανε το Ελληνικό Φεστιβάλ Βέλγικο. Όχι μόνο για αυτό. Δεν τον γνώρισα τώρα τον Fabre, επειδή θα γινόταν διευθυντής του Φεστιβάλ, αλλά λόγω φιλοζωίας, έχω δει αυτά που είχε κάνει στο εξωτερικό, εχω μιλήσει με ανθρώπους στο εξωτερικό για αυτόν πολύ πριν έρθει στην Ελλάδα για όσα έκανε με ζώα. Δεν με ενδιαφέρει αν έκανε πίνακες με σωματικά υγρά, και αν αυτό θεωρείται Τέχνη ή όχι. Αλλά ο βασανισμός ζώων σε οποιαδήποτε μορφή θα με βρίσκει απέναντι, με οποιοδήποτε κόστος. Και ας θεωρηθώ και γραφικός. Όταν άκουσα την υποψηφιότητα, άρχισα να γνωστοποιώ, πριν ακόμα προκύψουν τα θέματα που προέκυψαν, για τι μιλούσαμε. Και έπεσαν να με φάνε, άνθρωποι από το περιβάλλον μου, ότι δεν μπορώ να απορρίψω έναν καλλιτέχνη. Αλλά εγώ δεν έκρινα το καλλιτεχνικό του έργο. Νομίζω κάποια πράγματα τα είδαμε όλοι. Άλλοι τα θεώρησαν τέχνη, άλλοι όχι. Ημουν στις συγκεντρώσεις στη Σφενδόνη, και θεώρησα σωστό ότι έφυγε. Έπρεπε να φύγει, και χαίρομαι που το καταφέραμε. Δε σημαίνει όμως ότι επειδή έφυγε ο Fabre δεν υπάρχουν προβλήματα στο Ελληνικό Φεστιβάλ.

Κ.Σ Τι πρέπει να γίνει στο Φεστιβάλ πιστεύεις;

Δ.Ρ Νομίζω ότι η θεατρική πραγματικότητα, είτε μέσα στο φεστιβάλ, είτε όχι, θα πρέπει να εκφράζει τους πάντες. Και να μην ζούμε αυτήν την κόντρα, του κλασικού με το μοντέρνο. Είναι δυο όροι που δεν τους καταλαβαίνω σε σχέση με την Τέχνη. Έχει να κάνει με την ειλικρίνεια το θέμα. Είτε παίζεις Τσέχωφ με κλασικό ανέβασμα, είτε γυμνός με ένα ποδήλατο και παγωνόφτερα, αν το κάνεις με ειλικρίνεια, τότε αυτό ενδιαφέρει στην τελική. Αν το ζήτημα της όψης μας απασχολεί τόσο, και το θεωρούμε μοντέρνο, τότε αυτό με αφήνει παγερά αδιάφορο. Δεν έχει να κάνει η όψη του θεάτρου, είναι εικαστικό το θέμα. Αυτό για μένα δεν είναι μοντέρνο θέατρο. Ένα φεστιβάλ μιας χώρας, νομίζω, πρέπει να απευθύνεται σε όλους. Ούτε σε μια ελίτ, ούτε στο τι θέλουν οι πολλοί. Αλλά σε όλους. Πώς ήταν το Εθνικό Θέατρο με την κεντρική σκηνή για πιο συντηρητικά ανεβάσματα, την Νέα Σκηνή για Ελληνικά, την Πειραματική σκηνή, το Ρεξ για κάτι άλλο. Τώρα υπάρχουν κλειστές πόρτες, και για τους από εδώ και για τους από εκεί. Ο καθένας πρέπει να εκφραστεί και ο κόσμος να δει τι ακριβώς θέλει. Έχω ακούσει να λένε «δε με ενδιαφέρει το πόπολο». Τότε γιατί δεν κάνεις θέατρο σπίτι σου; Σε ποιον απευθύνεσαι, για ποιον κάνεις θέατρο; Είναι σχετικό και αυτό. Και αυτό σχετίζεται με την ερώτηση γιατί θες να γίνεις ηθοποιός, δημιουργός, σκηνοθέτης, οτιδήποτε. Και τι θες να πεις μέσα από αυτό. Πρέπει να δεχτούμε οι μισοί τους άλλους μισούς και να καταλάβουμε ότι υπάρχει χώρος για όλους. Είναι μια μορφή έκφρασης, που όπως στη ζωγραφική υπάρχει το τοπίο, υπάρχει και ο κυβισμός. Δεν μπορείς να απορρίψεις το ένα ή το άλλο. Δεν μπορείς να απορρίψεις το Νταλί ή να τον συγκρίνεις με τον Πικάσσο. Δεν καταλαβαίνω πώς στο θέατρο μπορούμε να το κάνουμε αυτό, και λες ότι κάτι είναι πολύ μοντέρνο και το απορρίπτεις ή κάτι είναι πολύ κλασικό. Τι απορρίπτεις; Την όψη; Γιατί από άποψη παιξίματος ο κώδικας δεν έχει αλλάξει, δεν έχουν υπάρξει μεγάλες επαναστάσεις. Προς τα εκεί πρέπει να κινηθεί η ηγεσία του Φεστιβάλ. Να μην υπάρχουν κλειστές πόρτες για κάποιους ή ανοιχτές για κάποιους άλλους.

Κ.Σ. Τι σε ενοχλεί γύρω σου;

Δ.Ρ Γενικά με ενοχλεί ότι οι περισσότεροι ενδιαφέρονται για τον εαυτό τους. Τι κάνω εγώ, τι συμβαίνει στο δικό μου σπίτι, δεν με απασχολεί αν πεθαίνει κάποιος δίπλα μου. Είναι κακοποίηση. Κλείνεις τα αυτιά σου και τα μάτια σου, και δε δίνεις καμία σημασία στο ποιος έχει ανάγκη και τι ανάγκη. Όπως ξέρεις έχω ένα θέμα με τα ζώ και την κακοποίηση τους. Αυτό όμως δε συμβαίνει μόνο στα ζώα. Υπάρχουν αδέσποτα ζώα, αδέσποτοι άνθρωποι, αδέσποτα παιδιά. Με ενοχλεί η έλλειψη παιδείας. Νομίζω ότι όλα πηγάζουν από εκεί. Μπορείς να είσαι ακαλλιέργητος βαθιά, ακόμα και αν έχεις διδακτορικό. Είναι θέμα νοοτροπίας το να μη σε ενδιαφέρει τι γίνεται δίπλα σου. Λίγο περισσότερο ενδιαφέρον να υπήρχε, θα ήταν όλα διαφορετικά. Δεν σου λέω ότι πρέπει κάποιος να αλλάξει τον κόσμο, αλλά αυτό το «δε βαριέσαι» και το «έλα μωρέ τώρα» μας έχει καταστρέψει. Δε λέω ότι είμαι ο Σούπερμαν που τρέχει από ανάγκη σε ανάγκη, αλλά κάνω ό,τι μπορώ. Δεν είναι ανάγκη να δώσεις χρήματα, γιατί πράγματι τώρα πολλοί δεν έχουν. Μπορείς να πας να βοηθήσεις όμως κάπου, σε ένα συσσίτιο, να κάνεις προσωπική εργασία. Μπορείς να βάλεις ένα μπολ νερού για τα αδέσποτα που περνάνε, και όχι να το σπας για κάποιον ανεξήγητο λόγο. Αυτό με ενοχλεί, αλλά ίσως πηγάζουν όλα από το θέμα της παιδείας τελικά.

Κ.Σ. Σε τι ελπίζεις;

Δ.Ρ Ευελπιστούσα ότι με την κρίση θα άλλαζε αυτό. Και ότι η κρίση θα έλυνε προβλήματα με το να παρατηρήσουμε τα πράγματα γύρω μας. Δεν ξέρω αν θα γίνει αυτό. Εξαρτάται από το πόσο θα κρατήσει. Ίσως όμως αν κρατήσει πολύ να οδηγήσει κάπου αλλού. Δεν ξέρω ποιο θα είναι το τίμημα. Με τα χρόνια όμως βλέπω να ευαισθητοποιούνται περισσότεροι άνθρωποι, αλλά δεν ξέρω αν φτάνει. Και ο ένας κέρδος είναι.

Κ.Σ Και κυρίως τα πιο νέα παιδιά…

Δ.Ρ. Επειδή έχω δουλέψει με νέα παιδιά, σε σχολεία βλέπω ότι κάτι γίνεται όντως. Σαφώς επηρεάζονται από γονείς, και από το Lifestyle, αλλά έχουν άλλες αναζητήσεις από τη γενιά των 40 που το έχασαν κάπου. Έχω δει όμως και έλλειψη σεβασμού απέναντι στο πιο παλιό, και αυτό ίσως είναι κάτι που τους το μαθαίνουμε εμείς. Είναι μεγάλη ευθύνη αυτή. Δεν μπορώ να κατηγορήσω μια νεολαία που μένει άπραγη με ένα κινητό στο χέρι, όταν εγώ τους το έμαθα. Μπορεί να μην έχω παιδιά, αλλά είμαι σε αυτή τη γενιά.

Κ.Σ Ποια είναι τα σχέδια σου για το χειμώνα που έρχεται;

Δ.Ρ Το μόνο που είναι σίγουρο είναι οι Τρεις Σωματοφύλακες που θα ανέβουν στο Ακροπόλ. Είμαστε ήδη σε πρόβες, ελπίζω ότι όλα θα πάνε καλά. Εχω δυο ρόλους στο έργο, που τους αγαπώ πολύ: τον κόμη Ροσφόρ, τον «κακό», και έναν πολύ κωμικό ρόλο, μια μεταμόρφωση εξαιρετική που με κάνει και χαίρομαι πολύ. Είναι σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη. Και θα δούμε και για άλλες δυο δουλειές, που δεν είναι σίγουρες ακόμα, ίσως την επανάληψη μιας περσινής δουλείας, τον Δον Ζουάν. Μακάρι, ήταν μια δουλειά που αγάπησα πολύ, ήταν μια ευτυχής συγκυρία αυτή.  Από το Χρήστο Σουγάρη πήρα πολλά πράγματα, πολέμησα με τον εαυτό μου σε αυτή τη δουλειά, οπότε ξεκλείδωσα πολλά, και μου έμαθε πολλά. Δεν ξέρω πόσο καλός ή κακός ήμουν σε αυτή τη δουλειά, αλλά ήμουν ευτυχισμένος!

Κ.Σ Σε ευχαριστώ πολύ!

Δ.Ρ Κι εγώ!

Ευχαριστούμε την Ελπίδα Μουμουλίδου για τη φωτογράφιση