Κριτική Στέλιος Αντωνιάδης
20 Οκτωβρίου 2016 … 08 Ιανουαρίου 2017 | Εθνικό Θέατρο – Κτίριο Τσίλλερ – Κεντρική Σκηνή > Εθνικό Θέατρο
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να γράψω πολλά για τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1564- 1616) τον οποίο όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε. Ποιος δεν ξέρει κάτι για τον «Άμλετ» τον «Μακμπέθ» και ένα σωρό άλλα έργα του μια και ο συγγραφέας (αλλά και ηθοποιός) έχει γράψει τριάντα τέσσερα θεατρικά έργα που αποτελούν αριστουργήματα της αγγλικής λογοτεχνίας. Θεωρείται επίσης ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας μια και επηρέασε έναν πολύ μεγάλο αριθμό συγγραφέων με τα έργα του. Να προσθέσω ότι εκτός από θεατρικά έχει γράψει και 154 σονέτα.
Επίσης είμαι σίγουρος πως πολλοί Έλληνες που έχουν ταξιδέψει στο Λονδίνο έχουν επισκεφτεί τη γενέτειρα του, το Stratford-upon-Avon, έχουν μπει μέσα στο σπίτι της συζύγου του, Anne Hathaway αλλά και ίσως να έχουν δει παραστάσεις στο Globe Theater στο οποίο ήταν συνεταίρος. Εκδρομή ευχάριστη, μικρή η απόσταση από το Λονδίνο, πολλές οι πληροφορίες για το μεγαλύτερο όνομα της αγγλικής λογοτεχνίας, το καμάρι των Άγγλων.
Υπήρξε ο αγαπημένος συγγραφέας της βασίλισσας της Αγγλίας Ελισάβετ Ι, καθώς και του βασιλιά James, οι οποίοι τον βράβευσαν με τις μεγαλύτερες διακρίσεις της εποχής. Πλούσιος και δοξασμένος μετά από μια μεγάλη καριέρα στο θέατρο ως συγγραφέας και ηθοποιός αποτραβήχτηκε στη γενέτειρά του όπου πέθανε στην ηλικία των πενήντα δύο χρόνων το 1616 (τότε το προσδόκιμο επιβίωσης των ανθρώπων δεν έφτανε σε μεγάλες ηλικίες). Το έργο του επηρέασε σε πολύ μεγάλο βαθμό τη δυτική λογοτεχνία.
Το έργο
Οι περισσότεροι κριτικοί θεωρούν αυτό το έργο, το οποίο πιθανότατα γράφτηκε το 1601, κάπου στο μέσο της συγγραφικής του καριέρας, ως μία από τις καλύτερες κωμωδίες του (άλλες κωμωδίες: «Πολύ κακό για τίποτα», «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», «Όπως σας αρέσει» κτλ.).
Στη «Δωδεκάτη νύχτα», μια ρομαντική ιστορία με κωμικά στοιχεία (το θέμα πάντα ο έρωτας με την πρώτη ματιά, τα διάφορα εμπόδια και το αίσιο τέλος) παρουσιάζονται όλα αυτά που μπορεί να προκαλέσει ο έρωτας: τρέλα, ψευδαισθήσεις, αυταπάτες, αναγκαστικές μεταμφιέσεις και πολλά άλλα. Είναι το μοναδικό έργο στο οποίο ο συγγραφέας χρησιμοποιεί και δεύτερο τίτλο: ( «Δωδεκάτη νύχτα» ή «Ότι θέλεις)».Δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς το τι σημαίνει ο δεύτερος τίτλος πάντως ο κύριος τίτλος έχει σχέση με τα Θεοφάνεια (τα Φώτα), τη δωδέκατη νύχτα μετά από τη νύχτα των Χριστουγέννων. Την εποχή εκείνη η γιορτή των Θεοφανίων γιορταζόταν στην Αγγλία με έναν διονυσιακό τρόπο, με τρελά γλέντια, μεταμφιέσεις, αλλαγές ρόλων σε μια χαοτική ατμόσφαιρα όπως και η χώρα της Ιλλυρίας στην οποία τοποθετείται το έργο. Η κωμωδία αυτή κατατάσσεται στις «τραβεστί» κωμωδίες του συγγραφέα όπου οι γυναίκες παρουσιάζονται σαν άντρες κάτι φυσικά που έχει σχέση και με το ότι την εποχή εκείνη τους γυναικείους ρόλους τους έπαιζαν γυναίκες.
Στο έργο ο Δούκας Orsino ερωτεύεται την Olivia μόλις τη βλέπει. Η Viola ερωτεύεται κεραυνοβόλα τον Δούκα. Η Olivia ερωτεύεται τον Cesario. Υπάρχουν δύο αδέλφια τα οποία χώρισε ένα ναυάγιο και που το κάθε ένα πιστεύει ότι το άλλο έχει πνιγεί και διάφοροι άλλοι ρόλοι. Στην εξέλιξη του έργου δημιουργούνται πολλά μπερδέματα, ακόμα και με ομοερωτικά στοιχεία. Για να ξεκαθαριστούν στο τέλος όλα, να φανεί ποιος είναι ποιος, να φανερωθούν τα πρόσωπα, να βρουν τα αδέλφια το ένα το άλλο και να ακολουθήσουν οι γάμοι και οι χαρές.
Θεατρική Κριτική
Το ανέβασμα του έργου είναι εξαιρετικό. Η σκηνογραφία, τα σκηνικά και τα κοστούμια σε μια ιδιαίτερα ταιριαστή και όμορφη χρωματική αρμονία. Όλη μαζί η μεγάλη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου δημιουργεί μια ευχάριστη αισθητικά ατμόσφαιρα. Το έργο πολυπρόσωπο με καλούς ηθοποιούς και πολύ καλές ερμηνείες, με θαυμάσια κίνηση. Η μουσική πολύ καλή. Όλα αυτά σαφώς και αποτελούν εχέγγυα μιας απόλυτα ικανοποιητικής θεατρικής βραδιάς κάτι που για μένα δεν ήταν έτσι. Αυτό το είδος των έργων, τη ρομαντική κωμωδία, δεν μπορώ να το συγκρίνω με τα άλλα θαυμάσια έργα του συγγραφέα όπως π.χ.: «Βασιλιάς Ληρ», «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Οθέλλος», «Κοριολανός» και πολλά άλλα έργα του. Μπορεί να είναι Σαίξπηρ αλλά είναι ένας άλλος Σαίξπηρ που οι έρωτες και τα μπερδέματα με το Happy End μου φαίνονται λίγα για έναν συγγραφέα αυτού του μεγέθους. Φυσικά και δέχομαι πως όλα τα έργα ενός δημιουργού ούτε είναι απαραίτητο να μας αρέσουν αλλά και δεν μπορεί να είναι το ίδιο καλά.
Συντελεστές:
Στη μετάφραση του Νίκου Χατζόπουλου δεν διέκρινα προβλήματα.
Η σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά, όπως παραπάνω ανέφερα, εξαιρετική για ένα τόσο πολυπρόσωπο έργο.
Σκηνικά: Κλειώ Μπομπότη. Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη. Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου
Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός, για όλα αυτά έγραψα παραπάνω.
Σύμβουλος στη δραματουργία: Θεοδώρα Καπράλου. Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Κέλλυ Παπαδοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου: Στεφανία Ηλέκτρα Πανταβού
Bοηθός ενδυματολόγου: Ιφιγένεια Νταουντάκη
Φωτογράφος παράστασης: Πάτροκλος Σκαφίδας
Διανομή
Ορσίνο: Γιώργος Χρυσοστόμου. Ολίβια: Εύη Σαουλίδου. Βιόλα: Έμιλυ Κολιανδρή. Μαλβόλιο: Νίκος Χατζόπουλος. Σεμπάστιαν: Άρης Μπαλής. Άντριου: Μιχάλης Σαράντης. Τόμπυ: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης. Μαρία: Ελίνα Ρίζου
Φέστε: Γιάννης Κλίνης. Αντόνιο: Αινείας Τσαμάτης. Φάμπιο, Κούριο, Βαλεντίν, Πλοίαρχος, Αστυνόμος: Βαγγέλης Αμπατζής, Δημήτρης Κίτσος, Βασίλης Μαγουλιώτης, Σπύρος Χατζηαγγελάκης
Στέλιος Αντωνιάδης – mytheatro.gr
Πάρα πολυ ενδιαφέρουσα κριτική!