Κριτική Στέλιος Αντωνιάδης
Τρεις υψηλές γυναίκες που στην ουσία είναι μία. Ο Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας (έχει γράψει και ένα δοκίμιο) Edward Franklin Albee III (1928-2016) είναι σε όλους μας γνωστός από το έργο του «Ποιός φοβάται τη Βιρτζίνια Βούλφ (Who’s Afraid of Virginia Woolf?,1962) που παίχτηκε και συνεχίζει να παίζεται στα ελληνικά θέατρα σχεδόν κάθε χειμώνα. Ακόμα και αυτοί που δεν είδαν το θεατρικό έργο, σίγουρα είδαν την κινηματογραφική του μεταφορά με την ταινία που έμεινε στην ιστορία του αμερικανικού σινεμά ως μια από τις καλύτερες (χαρακτηρίστηκε: πολιτιστικά, ιστορικά, αισθητικά σημαντικό έργο).
Οι εξαιρετικές ερμηνείες των: Richard Burton, Elisabeth Taylor, George Seagull, Sandy Dennis μένουν αξέχαστες. Ο Άλμπυ έγραψε και άλλα γνωστά έργα όπως: The Zoo Story (1958), The Sandbox (1959), A Delicate Balance (1966), Three Tall Women 1991 (Τρεις υψηλές κυρίες). Έχει βραβευτεί με τρία βραβεία Pulitzer Prize for Drama, και δύο Tony Award for Best Play. Αγαπημένα του θέματα αποτελούν το πέρασμα του χρόνου και το γήρας με τις ψυχολογικές καταστάσεις που δημιουργεί, ο γάμος και τα προβλήματά του, οι σεξουαλικές σχέσεις. Τα παιδικά του χρόνια, μολονότι υιοθετήθηκε από μια πολύ πλούσια οικογένεια με πατέρα που είχε θεατρικές επιχειρήσεις, δεν ήταν ευτυχισμένα. Σε αυτό ίσως και να έφταιγαν κάποιες ιδιαιτερότητές του που στα χρόνια εκείνα δεν ήταν εύκολα αποδεκτές. Κακός μαθητής, με αποβολές από πολλά σχολεία, τελικά κατόρθωσε να πάρει πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης και στα δεκαοκτώ του εγκατέλειψε το σπίτι του πηγαίνοντας να ζήσει στο Greenwich Village, όπου όλα ήταν πιο ελεύθερα. Οι σχέσης με την πολύ κοινωνική μητέρα του επίσης δεν ήταν καθόλου καλές. Για τις κακές σχέσεις με τους γονείς του έλεγε: «νομίζω ότι δεν ήξεραν πώς να είναι καλοί γονείς» συμπληρώνοντας «ίσως και εγώ να μην ήξερα πώς να είμαι ένας καλός γιός». Παρόλο που ήταν χείριστος μαθητής και φοιτητής, αργότερα ασχολήθηκε με το φοιτητικό θέατρο και έγινε καθηγητής πανεπιστημίου.
Επίσης ασχολήθηκε με τη φιλανθρωπία. Το έργο Στο έργο που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1991 ση Βιέννη (1994 Off-Broadway) υπάρχουν τρεις χαρακτήρες ο Α, ο Β, και ο Γ που εκπροσωπούν τις τρεις ηλικίες της ίδιας γυναίκας Ο Α (Μ. Αρβανίτη) είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα 92 χρόνων, αν και επιμένει ότι είναι 91. Μολονότι παρουσιάζει τα προβλήματα της τρίτης ηλικίας με δυσκολίες στην κίνηση, στη βάδιση, στην ούρηση, με κάταγμα στο χέρι και με ελαφρά άνοια, δεν χάνει τον ισχυρό της χαρακτήρα. Παραμένει αυταρχική, υπερήφανη, εγωίστρια. Ενώ σε κάποιες φάσεις κλαίει και στενοχωριέται για το ότι είναι ανήμπορη αμέσως ανακάμπτει για να πιάσει τον καλό της εαυτό. Ο χαρακτήρας Β (Μ. Κεχαγιόγλου) είναι η κυρία που την περιποιείται με πραγματική αφοσίωση υπομένοντας τα καπρίτσια της αν και με μεγάλη δυσκολία. Στην ουσία αποτελεί την εκδοχή της Α σε ηλικία 52 χρόνων. Ο χαρακτήρας Γ (Ν. Κουρή), που έχει σταλεί από δικηγορικό γραφείο για κάποια έγγραφα, αποτελεί την παραλλαγή της Β σε ηλικία 26 χρόνων, επιθετική, ανυπόμονη, ατίθαση με τη μεγάλη αυτοπεποίθηση της ηλικίας δύσκολα ανέχεται τις ιδιοτροπίες της Α, λέγοντας της πως δεν θα γίνει ποτέ σαν εκείνην (ο χαρακτήρας Α αποτελεί το μέλλον της). Υπάρχει και ένας γιός για τον οποίο γίνεται συζήτηση χωρίς να εμφανίζεται. Στην αρχή του έργου, ουσιαστικά στην πρώτη πράξη μια και παρόλο που παρουσιάζεται σε μία πράξη το έργο είναι γραμμένο για δύο, γίνεται πολλή συζήτηση.
Ανάμεσα στο κρεβάτι, στην πολυθρόνα και στην τουαλέτα η Α αναφέρει γεγονότα από τη ζωή της αλλά και ξεδιπλώνει τον δύσκολο χαρακτήρα της που σίγουρα έχει γίνει πιο δύσκολος λόγω ηλικίας. Η Γ πολλές φορές αντιδρά για να παρέμβει η Β και να καλμάρει την κατάσταση. Στο τέλος έρχεται το εγκεφαλικό (ευτυχώς γιατί από κάποιο σημείο και μετά κάπως κουράζει). Στη συνέχεια, που στην ουσία είναι η δεύτερη πράξη, το κρεβάτι φαίνεται άδειο και οι τρεις χαρακτήρες δεν είναι πια τρεις διαφορετικοί αλλά η Α σε διάφορες φάσεις της ζωής της. Εδώ, συμπληρώνονται τα βιογραφικά στοιχεία και μαθαίνουμε πολλά για το παρελθόν, για τον γάμο της, τις ερωτικές της σχέσεις, τον χαρακτήρα της, την ομορφιά της, τη σχέση της με το χρήμα, τη σχέση της με τον γιό της (πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα) και άλλα ενδιαφέροντα και παράξενα. Ντροπές, χαρές, στιγμές ικανοποίησης και αισιοδοξίας, θάνατοι.
Στο τέλος του έργου αποκαλύπτεται όλη η ουσία όταν λέει ότι η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής μας είναι αυτή στην οποία αισθανόμαστε ότι όλα έχουν τελειώσει και μπορούμε πια να σταματήσουμε, κατά κάποιο τρόπο να καλωσορίσουμε τον θάνατο. Φυσικά όλα αυτά θα έπρεπε να τα ξέρουμε γνωρίζοντας, όπως λέει ο συγγραφέας, ότι από την ημέρα που γεννιόμαστε αρχίζουμε να πεθαίνουμε. Επιλογικά να προσθέσω πως εάν είσαι 92 χρόνων ίσως και να είσαι έτοιμος να πεθάνεις αν και δεν πιστεύω ότι ποτέ κανείς είναι έτοιμος, σε όποια ηλικία και αν βρίσκεται, πόσο μάλλον εάν δεν είναι σχεδόν αιωνόβιος.
Συντελεστές: Η Mετάφραση του έμπειρου, πολύ καλού Eρρίκου Μπελιέ αψεγάδιαστη. Η Σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη πολύ καλή. Τα σκηνικά, κοστούμια της Eλένης Μανολωπούλου καθώς και οι Σχεδιασμοί φώτων του Αλέκου Αναστασίου εξυπηρετούν απόλυτα ικανοποιητικά την παράσταση. Παίζουν: Η Μπέττυ Αρβανίτη, τις οποίας έχω δει πολλές ερμηνείες, νομίζω πως παίζει, με αλάνθαστο θεατρικό ένστικτο, κίνηση και έκφραση, έναν από τους καλύτερους ρόλους της καριέρας της. Η Μαρία Κεχαγιόγλου όπως πάντα πολύ καλή. Η νεαρή Νεφέλη Κουρή ερμήνευσε τον ρόλο της με συνέπεια. Διάρκεια: 100 λεπτά ΣΤΕΛΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ