Ο σαραντάχρονος, βραβευμένος Γάλλος συγγραφέας Φλόριαν Ζέλλερ έγραψε τον Γιό πριν από ένα χρόνο, το 2018, στα πλαίσια μιας τριλογίας που αφορά στα ενδοοικογενειακά προβλήματα της μέσης γαλλικής τάξης. (Τα άλλα δύο έργα: Ο Πατέρας, Η μητέρα). Το έργο ανέβηκε στο Λονδίνο τον Φεβρουάριο του 2019. Μέχρι τώρα έχει παρουσιαστεί σε 45 χώρες. Ο συγγραφέας παρουσίασε το πρώτο μυθιστόρημα του Artificial Snow στην ηλικία των 22 χρόνων.
Θεατρική Κριτική Στέλιος Αντωνιάδης
For better for worse, for richer for purer, in sickness in health till death us apart. Στα καλύτερα και στα χειρότερα, στη φτώχεια και στον πλούτο, στην υγεία και στην αρρώστια μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος, που σημαίνει ό,τι μόνο ο θάνατος μπορεί να μας χωρίσει. Τι όμορφα λόγια. τι ωραίος ο γαμήλιος αυτός όρκος. Τηρείται όμως και σε ποιο βαθμό; Οι πιθανότητες εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες κυρίως όμως από την ωριμότητα και τη σοβαρότητα στην απόφαση για έναν δεσμό που θεωρητικά θα πρέπει να κρατήσει μια ολόκληρη ζωή. Η ομορφιά θαμπώνει, ο πόθος τυφλώνει, η ρουτίνα κουράζει και τότε τι γίνεται; Δημιουργούνται δυσάρεστες καταστάσεις που πληγώνουν. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι, στον δυτικό κόσμο τα μισά περίπου από τα ζευγάρια που παντρεύονται, χωρίζουν (αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας). Κάθε χωρισμός αφήνει μικρότερα ή μεγαλύτερα τραύματα στον έναν από τους δύο ή και στους δύο. Η πίκρα της εγκατάλειψης, η προτίμηση για κάποιο άλλο πρόσωπο που σου κλέβει το αγαπημένο, σε κάθε περίπτωση δημιουργεί ντροπή, προσβολή και θλίψει. Φυσικά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι καλύτερος ο χωρισμός από τη συνεχή δυστυχία, τη φαγωμάρα και τους διαπληκτισμούς. Όλα τα παραπάνω που για την οικονομία του χώρου αναφέρθηκαν πολύ συνοπτικά και επιφανειακά, είναι δυσάρεστα, θλιβερά και όποια και αν είναι τα αίτια, όποια και αν είναι η κατάληξη, αφήνουν τραύματα που μένουν άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο ανεξίτηλα για μια ολόκληρη ζωή. Όπως και αν είναι όμως οι άνθρωποι κινητοποιούν τους μηχανισμούς άμυνας τους και συνεχίζουν να ζουν αναλογιζόμενοι τα σφάλματα που έκαναν προσπαθώντας να μην τα επαναλάβουν. Όλα αυτά είναι κάπως έτσι, δύσκολα, άσχημα, στενάχωρα, θλιβερά με τίμημα που το πληρώνουν συνήθως και οι δύο. Αν είναι μόνο δύο. Ο χωρισμός είναι χωρισμός και αν δεν υπάρχουν παιδιά τα πράγματα είναι πιο εύκολα, τι γίνεται όμως όταν υπάρχουν ένα ή περισσότερα παιδιά; Δυστυχώς αυτά είναι που πληρώνουν το μεγάλο, το πολύ μεγαλύτερο από αυτό των γονέων τους τίμημα. Σίγουρα υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση όπως η ηλικία και ο χαρακτήρας του παιδιού, ο τρόπος που έγινε ο χωρισμός, η κατάσταση πριν από τη διάλυση της οικογένειας αλλά και η μετέπειτα συμπεριφορά απέναντι στο παιδί.
Το Έργο
Πολλοί κατατάσσουν το έργο στα προβλήματα εφηβείας κάτι που δεν είναι αλήθεια μια και τα ενδοοικογενειακά προβλήματα που οδηγούν στον χωρισμό δηλητηριάζουν τα παιδιά σε οποιασδήποτε ηλικία. Η υπόθεση επεξεργάζεται τα παραπάνω με έναν τρόπο στον οποίο δεν βρήκα κάτι το πρωτότυπο. Το έργο έχει επαινεθεί πολύ, δεν κατάλαβα γιατί. Ο Έφηβος δεκαεπτάχρονος γιος ενός ζευγαριού που χώρισε, παρουσιάζει πολλαπλά ψυχολογικά προβλήματα. Δεν θέλει να πάει σχολείο, είναι απόμακρος, αποσυνάγωγος, κλεισμένος στον εαυτό του, λέει ψέματα.
Η μητέρα του, με την οποία μένει, παρόλες τις προσπάθειές και την αγάπη της δεν μπορεί να τον βοηθήσει. Καλεί τον πατέρα του για βοήθεια έχοντας ίσως στο μυαλό της και κάποια πιθανότητα πλησιάσματος προς τον πρώην άντρα της. Εκείνος ζει με τη νέα ομορφότερη σύντροφο του έχοντας αποκτήσει ένα παιδί που τώρα βρίσκεται στη βρεφική του ηλικία. Προσπαθώντας να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για τον γιό του, τον οποίο πραγματικά αγαπάει, τον παίρνει μαζί του για να μείνει στο δικό του σπίτι. Το πείραμα, όπως είναι λίγο-πολύ αναμενόμενο, δεν πετυχαίνει και παρόλες τις προσπάθειες του πατέρα, που έχει και τις ενοχές του, αλλά και της μητριάς η οποία στην αρχή τουλάχιστον τον αντιμετωπίζει με πολύ κατανόηση και κάνει ό,τι μπορεί για να τον βοηθήσει, όλα καταλήγουν στην αποτυχία και οδηγούν στο ψυχιατρείο.
Φυσικά απορεί κανείς πως ο δικηγόρος πατέρας άργησε τόσο να ζητήσει τη βοήθεια των ειδικών. Λάθη όμως γίνονται όπως και επαναλαμβάνονται στην περίπτωση που ο πατέρας από την αγάπη του υποκύπτει στα παρακάλια του γιού του για να μην μείνει στο ψυχιατρείο και παρά τις συστάσεις των γιατρών τον παίρνει σπίτι. Εκεί συμβαίνει το μάλλον προβλέψιμο, ο γιός αυτοκτονεί. Απλή ιστορία με λίγες καλές στιγμές. Επιφανειακή παρουσίαση του τεράστιου αυτού θέματος που ταλαιπωρεί εκατομμύρια παιδιά χωρισμένων γονέων χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι πολλά από τα παιδιά αυτά μπορεί να έχουν τόσο θλιβερό τέλος. Παρόλα ταύτα το καλό σημείο του έργου είναι η επισήμανση για το ότι οι γονείς πρέπει να προσέχουν και να ζητούν έγκαιρα τη γνώμη και τη βοήθεια των ειδικών. Να προσθέσω και το πολύ γνωστό ότι ο γάμος δεν είναι μια απλή τελετή ή απλή σύμβαση για τη χρήσει των γεννητικών οργάνων του άλλου, όπως έλεγε ο Γερμανός φιλόσοφος Immanuel Kant (1724-1804).
Οι επιπολαιότητες μπορούν να προκαλέσουν αφόρητη δυστυχία στο ζευγάρι αλλά και στα παιδιά όπως και σε όλη την οικογένεια. Η μόνη κατά τη γνώμη μου αξία του έργου βρίσκεται στο ό,τι μπορεί να υπενθυμίσει σε όσους πρόκειται να παντρευτούν ή σε όσους σκέφτονται να αποκτήσουν παιδιά, τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις τους καθώς και τη σοβαρότητα και τις επιπτώσεις των λαθών τους.
Συντελεστές
Η μετάφραση της Κοραλίας Σωτηριάδου δεν παρουσιάζει προβλήματα. Η σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, η αναμενόμενη για το δικό του επίπεδο. Τα σκηνικά της Ευαγγελίας Θεριανού υπηρετούν ικανοποιητικά την παράσταση μολονότι η μετακίνηση μεγάλων όγκων δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη. Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα. Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης. Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Γεωργουδάκη
Παίζουν
Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος και ο Δημήτρης Κίτσος ερμηνεύουν με εξαιρετικό τρόπο τους ρόλους τους. Ο πατέρας εκφράζει εύγλωττα τον προβληματισμό, τον εκνευρισμό, τις ενοχές και τη λύπη του. Ο Γιός παρουσιάζει μια άκρως ικανοποιητική εικόνα ενός ιδιαίτερα προβληματισμένου νεαρού που δεν βρίσκει σε τίποτα νόημα, κανένα ενδιαφέρον για τη ζωή. Η Δέσποινα Κούρτη και η Άννα Καλαϊτζίδου σε ικανοποιητικές ερμηνείες. Διαρκεια : 120