Η παράσταση «Marie Skłodowska Curie», σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, εμπνέεται από τη συγκλονιστική ζωή μιας από τις σημαντικότερες γυναικείες μορφές του σύγχρονου κόσμου. Παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο από τις 10 Φεβρουαρίου μέχρι τις 9 Απριλίου.
- Κείμενο Κάτια Σωτηρίου
- Δημοσίευση 7 Απριλίου 2023
Γεννημένη στη Ρωσοκρατούμενη Βαρσοβία, η Maria Sklodowska ήταν αποφασισμένη να χαράξει τον δικό της δρόμο, ανατρέποντας κάθε στερεότυπο. Η Μαρία Κιουρί φλεγόταν από «την ποίηση της επιστήμης». Το πάθος της και το αδάμαστο ερευνητικό της πνεύμα έγιναν τα όπλα για να αντιμετωπίσει τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις που αντιμετώπιζε ως γυναίκα και ως μετανάστη. Σημάδεψε την εποχή της, στο γύρισμα του 20ου αιώνα, επαναπροσδιορίζοντας τα όρια της επιστήμης. Σε συνεργασία με τον σύζυγό της, Πιερ Κιουρί, ανακάλυψε το ράδιο και μελέτησε τα φαινόμενα της ραδιενέργειας. Ανακάλυψε επίσης το πολώνιο και υπήρξε η πρώτη γυναίκα που έγινε καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης, ενώ τιμήθηκε δυο φορές με το Βραβείο Νόμπελ στη Φυσική (1903) και τη Χημεία (1911). Υπήρξε η πιο φημισμένη γυναίκα επιστήμων της εποχής της, γνωστή επίσης ως Μαντάμ Κιουρί.
Το έργο καταγράφει τη ζωή μιας γυναίκας που αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες, συμπεριλαμβανομένης μιας δύσκολης παιδικής ηλικίας και εφηβείας υπό κατοχή στη Βαρσοβία, που αγωνίζεται να αναγνωριστεί σε έναν ανδροκρατούμενο τομέα και την απώλεια του συζύγου της. Παρά όλες αυτές τις προκλήσεις, κατάφερε να πετύχει σπουδαία πράγματα, κερδίζοντας δύο βραβεία Νόμπελ. Ωστόσο, η ιστορία δεν ήταν ευγενική μαζί της, με τις ανακαλύψεις της αργότερα να χρησιμοποιούνται για καταστροφικούς σκοπούς.
Η Παράσταση
Η παράσταση στο Σύγχρονο θέατρο τονίζει τη σημασία της μνήμης: Το ζήτημα του φύλου και ηκάθε μορφής προκατάληψη παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο σήμερα, όπως και το αίτημα για ελεύθερη έκφραση και αυτοπραγμάτωση για όλους τους ανθρώπους. Επιπλέον, τα επιστημονικά επιτεύγματα στη γενετική και την τεχνητή νοημοσύνη θέτουν προκλήσεις και κινδύνους για την εφαρμογή τους. Με διακριτικά πολιτικά σχόλια, η παράσταση είναι ιδιαίτερα σύγχρονη.
Όλα αυτά αποτυπώνονται μέσα από την ιστορία της Κιουρί, με επεισόδια από τη ζωή της που δέθηκαν κομψά και ευφυώς από την Παναγιώτα Πανταζή , η οποία είχε ερευνήσει τη ζωή της την τελευταία εικοσαετία, επομένως η συγγραφή του έργου με το Θέμη Μουμουλίδη ήρθε ως μια μάλλον φυσική εξέλιξη.
Αυτή η εκπληκτική αλλά και πολύ δύσκολη ζωή της Marie Skłodowska Curie ζωντανεύει με συναρπαστικό τρόπο στο έργο του Θέμη Μουμουλίδη και της Παναγιώτας Πανταζή. Μέσα από μια σειρά 60 σκηνών που εξελίσσονται με γραμμικό τρόπο, το κοινό μεταφέρεται στον κόσμο της, βλέποντας τις πρωτοποριακές επιστημονικές ανακαλύψεις της, την ακούραστη αφοσίωσή της στο έργο της και τον αγώνα της για δικαιοσύνη και ισότητα για τις γυναίκες, αλλά και το χλευασμό για τις ανακαλύψεις της και την επιστημονικότητα της που κατακρίθηκε λόγω του φύλου. Η σκηνοθεσία του Μουμουλίδη, που έχει μια καλή σχέση με τις βιογραφίες, είναι έξυπνη και εφευρετική, αφού καταφέρνει μέσα από την περιστρεφόμενη σκηνή και την παράλληλη χρήση βίντεο όχι μόνο να φωτίσει τις βιογραφικές στιγμές ζωής μιας ιδιαίτερης επιστήμονος, αλλά κυρίως να βυθίσει το κοινό σε όλα αυτά τα αλληλοαναιρούμενα και αλληλοσυγκρουόμενα που νιώθει η ηρωίδα καθώς εξελίσσεται η προσωπική και επιστημονική ζωή της. Σημαντικό ρόλο στην παράσταση παίζει και η μουσική, μέσα από κλασικά έργα εποχής, αλλά και πρωτότυπα ηχοτοπία της Αλεξάνδρας Μικρούτσικου. Ίσως σε κάποια σημεία η μουσική να είναι πιο έντονη από όσο θα έπρεπε, και πιο αποπροσανατολιστική, ωστόσο στο σύνολο της υπάρχει για να τονίζει στιγμές, και να φωτίζει ίσως κάποιες πτυχές της ιστορίας.
Η σκηνοθεσία του Θέμη Μουμουλίδη είχε βασικό στόχο να επιτρέψει μια εξαιρετική ερμηνεία: εύλογα αφού η Κωνσταντίνα Τάκαλου κατάφερε να αποτυπώσει τις ψυχολογικές διακυμάνσεις ενός δύσκολου ρόλου με τις αναμφισβήτητες υποκριτικές της ικανότητες. Η αφθονία της κίνησης της στη σκηνή υποδηλώνουν τον απόλυτο έλεγχο του σώματός της, ιδιαίτερα μάλιστα καθώς η δραματουργική εξέλιξη απαιτεί από την ηθοποιό την ακροβασία σε έντονες, σχεδόν καταιγιστικά γρήγορες συναισθηματικές διακυμάνσεις.
Η Κατερίνα Λιπιρίδου στον ρόλο της Μπόνιας Σκλοντόφσκα στέκεται εξίσου στιβαρά και συμπληρωματικά, ενώ και ο Γιάννης Παπαδόπουλος δίνει μια ειλικρινά συναισθηματική ερμηνεία ως Πιέρ Κιουρί.
Αξίζει ειδικής μνείας η ερμηνεία της Ιφιγένειας Καραμήτρου, η οποία διαπρέπει στο αφηγηματικό κομμάτι της παράστασης, αλλά και εντάσσεται ομαλά και φυσικά όταν απαιτείται ως κόρη της Κιουρί στο ιστορικό πλαίσιο.
Το σκηνικό της Παναγιώτας Κοκκόρου χρησιμοποιεί δύο κυρίαρχα έπιπλα: ένα ενδεικτικό κάθισμα της εισόδου στα αριστερά και ένα πλήρες εργαστήριο χημείας με φιαλίδια στα δεξιά της σκηνής. Οι ιδιαίτερα ατμοσφαιρικές συνθήκες φωτισμού που δημιουργεί ο Νίκος Σωτηρόπουλος, σε συνδυασμό με το ομιχλώδες τοπίο και τη συνεχή προβολή των έξοχα μονταρισμένων βίντεο του Θωμά Παλυβού στο βάθος, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα που ακροβατεί μεταξύ ονείρου και ιστορικής πραγματικότητας.
Στο σύνολο της είναι μια έντονη και ατμοσφαιρική παράσταση που «αναγκάζει» το κοινό να ψάξει πιο βαθιά το έργο και την προσωπικότητα αυτής της σπουδαίας γυναίκας, μια παράσταση υψηλής αισθητικής που αξίζει να δείτε.
Κείμενο ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ | ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΑΝΤΑΖΗ
Σκηνοθεσία, Μουσική επιμέλεια ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ
Σκηνικό – κοστούμια ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΚΟΚΚΟΡΟΥ
Μουσική ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΥ
Φωτισμοί ΝΙΚΟΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
Video | Art Work ΘΩΜΑΣ ΠΑΛΥΒΟΣ
Βοηθός σκηνοθέτη ΑΝΟΙΞΙΑ ΜΠΟΥΝΤΖΙΟΥΚΑ
Φωτογραφίες ΕΛΙΝΑ ΓΙΟΥΝΑΝΛΗ
Επικοινωνία ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΓΟΥΡΟΥ
Δ/νση Παραγωγής ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ
Οργάνωση Παραγωγής ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΛΛΑ
Ερμηνεύουν
Μαρί Κιουρί ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΤΑΚΑΛΟΥ
Ιρέν Κιουρί ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΚΑΡΑΜΗΤΡΟΥ
Μπρόνια Σκλοντόφσκα ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΥΠΗΡΙΔΟΥ
Πιερ Κιουρί ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ