Το θεατρικό σύνολο Γέφυρα παρουσίασε το έργο Caerus, του Αλέξανδρου Αποστολάκη, σε δύο ξεχωριστές παραστάσεις στο Αίθριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, στα πλαίσια του θεσμού Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός.
- Κείμενο Κάτια Σωτηρίου
- Φωτογραφίες Ελπίδα Μουμουλίδου
- Ημερομηνία Δημοσίευσης 6 Αυγούστου 2023
Η θεά Περσεφόνη, που συμβολίζει την κυκλική ανάπτυξη της βλάστησης, βρίσκεται εγκλωβισμένη σε έναν πρόσφατα κατασκευασμένο λαβύρινθο από τον επιστήμονα Δαίδαλο, ο οποίος αντιπροσωπεύει την επιθυμία της ανθρωπότητας για πλήρη έλεγχο των πόρων της Γης. Αυτή η φυλάκιση όχι μόνο χωρίζει την Περσεφόνη από τη μητέρα της Δήμητρα, την ενσάρκωση της Γης, αλλά και την εμποδίζει να επιστρέψει στο βασίλειό της, τον Κάτω Κόσμο. Θλιμμένη για την απώλεια της κόρης της, η Δήμητρα ξεκινά μια αδυσώπητη αναζήτηση και δημιουργεί άθελά της έντονα και καταστροφικά καιρικά μοτίβα. Η οντότητα που είναι γνωστή ως «Καιρός», σύμβολο ευκαιρίας, προσφέρει βοήθεια αποκαλύπτοντας την τοποθεσία της Περσεφόνης. Η Δήμητρα έρχεται αντιμέτωπη με τον Δαίδαλο σε μια προσπάθεια να τον πείσει να απελευθερώσει την κόρη της, αλλά η υπερβολική αλαζονεία του τον κάνει ανένδοτο. Κατά συνέπεια, οι δυο τους επιδίδονται σε μια έντονη ανταλλαγή κατηγοριών σε έναν αγώνα λόγου, που έχει τελικά χαμένο μόνο το φυσικό περιβάλλον.
Μέσα στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας ο συγγραφέας Αλέξανδρος Αποστολάκης υιοθετεί μια φιλοσοφική και αφηγηματική προσέγγιση στο θέμα της κλιματικής αλλαγής. Εμβαθύνει στον αντίκτυπο του φαινομένου στην ανθρώπινη ζωή και το σύνολο του πολιτισμού, εξετάζοντας το ιστορικό του υπόβαθρο, ενώ παράλληλα προσφέρει τη δική του οπτική για τον τρόπο αποτελεσματικής αντιμετώπισης της κρίσης. Επιπλέον, στοχεύει να επαναπροσδιορίσει τη σύνδεση της ανθρωπότητας με την περιβαλλοντική και φυσική κληρονομιά υπό το φως αυτού του πιεστικού ζητήματος.
Ούτε η ζωή, ούτε η φύση έχουν σχέση με το δίκαιο. Έχει όμως ο άνθρωπος – βαθιά μέσα του, ριζωμένο στα πιο μύχια στρώματα του ψυχισμού του. Κι αυτό που μοιάζει να θέλει να μας πει ο Αλέξανδρος Αποστολάκης, μέσα και από αυτήν την ιστορία, που συνδυάζει την αγωνία ενός μελλοντολογικού θρίλερ με την απλότητα της αρχαίας ελληνικής παραβολής είναι ότι το αίσθημα δικαίου που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο δεν μπορεί πλέον να αφορά μόνο τον άνθρωπο. Είναι αναγκαίο, επιτακτικό να αφορά τη φύση στο σύνολο της, και κάθε πλάσμα με τον οποίο μοιραζόμαστε τον πλανήτη, από τα μεγαλύτερα μέχρι τα μικρότερα, τα πιο ταπεινά.
Ο Αλέξανδρος Αποστολάκης δεν αρκείται να εκθέσει το ζήτημα, αλλά προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει τους θεατές σε αλλαγή στάσης η οποία θα οδηγήσει σε έμπρακτες πρωτοβουλίες, με ένα κείμενο που είναι πλήρες και δεν λειτουργεί διεκπεραιωτικά απέναντι στη γνώση. Με την ειλικρίνειά του, προσπαθεί και καταφέρνει να εμπνεύσει, εξοπλίζοντας με επιχειρήματα όλους όσοι ασχολούνται με το κεφαλαιώδες αυτό ζήτημα. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον και έξυπνο κείμενο, το οποίο δένει με ευφυή τρόπο τους μύθους του Προμηθέα, Επιμηθέα, Φαέθοντα, Ερυσίχθονα, Δευκαλίωνα, Ίκαρου και Ατλαντίδας με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής όπως το βιώνουμε σήμερα ( η απαρίθμηση των πραγματικών περιστατικών από τον Καιρό – Αναστασία Στυλιανίδη στο τέλος είναι ανατριχιαστική).
Η παράσταση δημιουργεί μια αίσθηση επείγοντος, μια ανάγκη να ειπωθούν όσα χάσαμε και όσα έχουμε ακόμη χρόνο να σώσουμε, και με έναν άμεσο, αλλά ταυτόχρονα πολύ ευγενικό τρόπο “απαιτεί” κι από τον θεατή να μπει άδειος στο θέατρο, έτοιμος να γεμίσει πληροφορίες, που ναι μεν τις γνωρίζει, αλλά οφείλει να τις δει αλλιώς, για να πάρει μια νέα θέση απέναντι στον κόσμο.
Η σκηνοθεσία που επιμελήθηκαν οι ίδιοι οι ερμηνευτές χρωμάτισε με φυσικότητα τους διαλόγους και τις θεωρίες. Οι δυνατές σκέψεις στην αντιπαράθεση του Δαιδάλου με τη Θεά Δήμητρα, η αφήγηση, οι διάλογοι με διφορούμενη ερμηνεία των δύο προσώπων, η ένταση για το μέλλον της φύσης και του ανθρώπου κατά συνέπεια, αποδόθηκαν τόσο παραστατικά, σε μια διεισδυτική ψυχογραφία της ανθρώπινης φύσης που, παγιδευμένη στο ναρκισσισμό και την αλαζονεία της, λυμαίνεται τη φύση, κατασπαράσσει χωρίς μέτρο και έλεος του πόρους της και συντρίβεται ως φυσικό επακόλουθο.
Ο Γιώργος Παπαπαύλου μετέφερε συγκινητικά και σωματικά τις αλλαγές και τις εσωτερικές μάχες του Δαιδάλου και εκτοξεύει την παράσταση σε ένα επίπεδο μεγάλης εντασιακής φόρτισης. Μαζί του διανύουμε όλη την οδυνηρή διαδρομή του ανθρώπινου είδους που έχει χάσει το μέτρο, που διαπράττει ύβρη απέναντι στους θεούς και τη φύση, που αλαζονικά δεν απολαμβάνει τίποτα αλλά κραυγαλέα σπαράσσει τα πάντα. Ο Παπαπαύλου με την τεράστια γκάμα ερμηνευτικών μέσων που διαθέτει, αλλά και την εξαιρετική άνεση στην κίνηση μας οδηγεί εύστοχα από το βασανιστικό ναρκισσισμό του ήρωα του ως την τρικυμιώδη υπερχείλιση των συναισθημάτων και την υπαρξιακή πτώση του τέλους.
Η Ελένη Δαφνή, με πειστική επιμονή, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ερμηνεία ως Θεά Δήμητρα με ελεγχόμενη εσωτερική ένταση, απόλυτη συνάφεια λόγου και έκφρασης, μεταφέρει τόσο την ανθρωπομορφική αγωνία της μάνας για το παιδί της, όσο και τη θεϊκή γνώση ότι η καταστροφή του φυσικού κόσμου είναι αποτέλεσμα των ανθρώπινων πράξεων και επιλογών. Είναι μια στέρεη αλλά συναισθηματικά φορτισμένη ερμηνεία.
Η Αναστασία Στυλιανίδη με την ήρεμη σκηνική της δύναμη και τη γήινη παρουσία της ως ο Καιρός – Ευκαιρία, φωτίζει τον κόσμο της φυσικής διάλυσης και τον κόσμο της φυσικής συνέχειας δημιουργίας, αυτό το δίπολο που αποτελεί και την ουσία της παράστασης, ενώ λειτουργεί και ως διαιτητής στον αγώνα λόγου και τη διαμάχη Δαιδάλου – Δήμητρας.
Μινιμαλιστικά και απόλυτα πετυχημένα τα κουστούμια του Λάκη Γαβαλά, και το μακιγιάζ των ερμηνευτών που εντείνει τις εκφράσεις τους.
Είναι πολύ εύκολο να νιώσει κανείς απόγνωση κατά τη διάρκεια της παράστασης ακούγοντας όσα άσχημα συμβαίνουν. Το εξαιρετικό όμως αυτό κείμενο αφήνει μια αίσθηση ανανεωμένης ελπίδας, καθώς μέσα από την πλούσια μυθολογία μας και τους συμβολισμούς της, το έργο προσπαθεί να μας θυμίσει την ομορφιά του κόσμου, και ότι είναι σημαντικό να παλέψουμε για τόσο πολλά που ακόμη δεν χάσαμε. Θα θέλαμε να παιχτεί περισσότερο η παράσταση αυτή, γιατί είναι ουσιαστικά επίκαιρη.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤEΣ ΠAΡAΣΤAΣΗΣ
Συγγραφή: Αλέξανδρος Αποστολάκης
Σκηνοθεσία / Ερμηνεία: Γιώργος Παπαπαύλου, Ελένη Δαφνή, Αναστασία Στυλιανίδη
Σκηνογραφία / Ενδυματολογία: Λάκης Γαβαλάς
Special effects / Κατασκευές: Μαριλίνα Τσίτσα
Make-up artist: Έλενα Δερμεντζόγλου
Audio Post Production: Λευτέρης Δούρος
Διεύθυνση Παραγωγής: Αλέξανδρος Αποστολάκης
Φωτογραφία Αφίσας: Ελπίδα Μουμουλίδου
Γραφιστική Επιμέλεια: Σάββας Μανουσάκης
