Το Θέατρο Βαφείο Λακης Καραλής παρουσιάζει την παράσταση «Ονόριο, τα ανομήματα ενός εγκληματία», σε σκηνοθεσία του Λάζαρου Βαρτάνη και του Στέφανου Παπατρέχα.
- Κριτική Κάτια Σωτηρίου
- Αποκλειστικές φωτογραφίες για το mytheatro Ελπίδα Μουμουλίδου
Οι ισορροπίες ενός μοναστηριού διαταράσσονται από μια μοναχή, που φέρνει την αμαρτία. Μια δούκισσα βασανίζεται από τις ενοχές της και τιμωρείται μέσα από δαίμονες του ύπνου. Τσιγγάνοι στήνουν γλέντι και ξεγελούν ανυποψίαστους διαβάτες. Και ένας μυστηριώδης άνθρωπος – παρών σε όλα – εξαπατάει τους πάντες, γλιστρώντας ανάμεσά τους και καταργώντας κάθε νόμο.
«Νόμοι, άγγελοι, δαίμονες, ψέματα και αλήθεια… Ο άνθρωπος, του οποίου τη σκοτεινή ζωή, μα και τον θάνατο, θα δείτε, έπαιξε με όλα αυτά. Και θα το ακούσετε κι εσείς ποια ήταν η ταυτότητά του και ποια η αλήθεια. Εάν υπάρχει αλήθεια…»
Μια σκοτεινή μεσαιωνική ιστορία γεμάτη αγωνία, μυστήριο και ανατροπές. Μια παράσταση που κινείται ανάμεσα στη θεατρική μαγεία και τον σκληρό ρεαλισμό. Ένα έργο για την αλήθεια, το νόμο, την ηθική και την εξαπάτηση.
Η παράσταση
Ο Στέφανος Παπατρέχας έχοντας τη σύγχρονη, ευθύβολη γλωσσικά αλλά και ποιητικού αισθήματος γραφή του, και έμπειρους καλλιτεχνικούς συντελεστές, τόλμησε να ριψοκινδυνεύσει στήνοντας, μαζί με το Λάζαρο Βαρτάνη, μια ευφυή, με δραματικές εντάσεις παράσταση που φανερώνει το συλλογικό μόχθο, τη φρεσκάδα, αλλά και το ταλέντο και τον προβληματισμό της νιότης. Το κείμενο του, φαίνεται επηρεασμένο από κείμενα του Βοκκάκιου ή τις Ιστορίες του Καντερμπέρυ, έχει τη μαεστρία του σκανδαλώδους που επιχειρεί να φωτίσει τα σκοτεινά ένστικτα της εποχής, κάνοντας όμως και μια σαφή αναφορά στην σχετικότητα της αλήθειας του θεάτρου, την εξαπάτηση των αισθήσεων, την ομορφιά της παράλληλης πραγματικότητας.
Έτσι το θέατρο, και η δραματουργική αφήγηση γίνονται ένα, και ο ίδιος, ως κομπέρ που παρεμβαίνει στην παράσταση επιχειρεί να φωτίσει τη μαγεία της εξαπάτησης στο θέατρο, και την «σκηνική πραγματικότητα». Το έργο δεν έπεσε ποτέ σε μελόδραμα ή σε ένα κοινό ηθικοπλαστικό δίδαγμα, αλλά έβαλε το κοινό σε σκέψεις σχετικά με τη σχετικότητα της οπτικής και της ηθικής. Σε όλο το έργο, υπάρχουν εναλλασσόμενα κύματα αρπαγής και ανταπόδοσης, καθώς οι χαρακτήρες έχουν, ο καθένας, τη δική του θεωρία για το τι έχει συμβεί, και πλάθουν μια δική τους πραγματικότητα.
Ο Ονόριο είναι μια παράσταση με ψυχαναλυτικό, φιλοσοφικό και ποιητικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει την ατμόσφαιρα μιας σκοτεινής ιστορικής περιόδου, μέσα από την οποία παρουσιάζεται ένας εικαστικός πίνακας εικόνων και παραισθήσεων. Ο έρωτας και ο θάνατος, ο ναρκισσισμός και η ματαιοδοξία, τα αιώνια ποιητικά δίπολα και θέματα, ενσαρκώνονται επί σκηνής σε έναν στοχασμό περί ηθικής και αλήθειας. Οι εξαιρετικές ερμηνείες σε ένα ιδιόρρυθμο, διανοητικά και πνευματικά απαιτητικό έργο έρχονται να πιστοποιήσουν το συγγραφικό και σκηνοθετικό ταλέντο των Παπατρέχα και Βαρτάνη.
Ο Ονόριο είναι μια παράσταση που βασίζεται στη σχετικότητα της αλήθειας, σαν μια σειρά από μικρά πρίσματα που αντανακλούν και διαθλούν την πραγματικότητα με προφανές μυστήριο και ηθελημένη ελλειπτικότητα. Ο κορμός του έργου είναι σαν μια ιστορία, ειπωμένη με διαφορετικούς τρόπους. Κάθε μέλος της αφηγείται την δική του εκδοχή, με τον σκηνοθέτη – κομπερ, να είναι ο μοναδικός μάρτυρας της αλήθειας. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις της πραγματικότητας αποδεικνύουν πως η κατανόηση της πραγματικότητας είναι δύσκολη, και πως οι άνθρωποι, στην προσπάθεια τους να συντηρήσουν με κάθε κόστος την προσήλωση τους στο στόχο τους, αυταπατώνται και επιλέγουν την αλήθεια που τους βολεύει. Έτσι, εύστοχα ο Στέφανος Παπατρέχας τοποθετεί την ιστορία σε μια εποχή στην οποία το ταξίδι μέσα από τα ένστικτα και τις τεχνικές διαστρέβλωσης της πραγματικότητας γίνεται καθρέφτης των επιθυμιών και της ηθικής των ηρώων.
Η χρήση των αντικρουόμενων φλας μπακ, των μαρτυριών διαφορετικών ατόμων για ένα συγκεκριμένο γεγονός, είναι κοινός τόπος στην τέχνη, ως “φαινόμενο Rashomon“, που αποτελεί πλέον κομμάτι της νομικής αργκό για την περιγραφή αντιφατικών καταθέσεων. Η σκηνοθεσία των Παπατρέχα -Βαρτάνη είναι κράμα ρεαλισμού, αλλά και συμβολικού νατουραλισμού, αποστασιοποίησης και σαρκαστικού σχολιασμού, και υπογραμμίζει τη θέση – στάση (κοινωνική, ταξική, ηθική, συνειδησιακή, ψυχοδιανοητική, συναισθηματική) του κάθε ήρωα. Η παράσταση προσπάθησε επιτυχημένα να διατηρήσει τις ευαίσθητες ισορροπίες του κειμένου. Πυκνότητα σκηνών, ομαδικότητα προσώπων, ποιητικές προεκτάσεις, σαρκασμός, ρεαλισμός και συμβολισμός, λογικό και παράλογο, τραγική φάρσα και ειρωνεία.
Την ενδιαφέρουσα, πολύ δραστική σκηνοθετική «ανάγνωση» στηρίζουν το λιτά συμβολικό σκηνικό και τα κοστούμια της Ηλένιας Δουλαδίρη, οι «ζοφώδεις» φωτισμοί του Τάκη Λυκοτραφίτη, η αρμόζουσα κινησιολογία της Μαρίνας Μαυρογένη και η «σκοτεινή» μουσική της Σίσσυ Βλαχογιάννη.
Ο καθοριστικός ήρωας της παράστασης ανήκει στο Λάζαρο Βαρτάνη (Ονόριο), που πλάθει ένα κυνικά απάνθρωπο, ματαιόδοξο, ναρκισσιστικά εγωπαθή ήρωα, που αλλάζει πρόσωπα και προσωπεία, που μεταβάλει κατά το συμφέρον το αφήγημα της ζωής του, που τελικά χάνει την ταυτότητα του, και γίνεται όλες οι μεταμφιέσεις του, αλλά και καμία. Η τελική του ερμηνεία είναι έντονη αλλά και ρωγμώδης, αφοπλιστικά αμοραλιστική αλλά και βαθιά συγκινητική για τον άνθρωπο που γίνεται έρμαιο της ανηθικότητας του.
Ο Στέφανος Παπατρέχας, ανάλαφρος, σαρκαστικός, χτίζει μια αινιγματική και σκοτεινή φιγούρα από μια μεσαιωνική ιστορία, και κινείται σαν μάγος που με μικρές, έξυπνες κινήσεις μπολιάζει με υπόγειο χιούμορ την παράσταση.
Έξοχη η Μαίρη Ξένου, ειδικά στο ρόλο της ως ηγουμένη, ξεχωρίζει για την στιβαρότητα της ερμηνείας της, με την εξωτερίκευση της εσωτερικής της έντασης, με δυνατές στιγμές στις συναισθηματικές εξάρσεις του ρόλου της.
Η Σύνθια Μπατσή είναι απολαυστική σε όλους τους ρόλους της, χειρίζεται επιδέξια τα εκφραστικά της μέσα, πριμοδοτώντας με το μοναδικό της υποκριτικό τόνο την παράσταση τόσο ως μοναχή, όσο και ως ξαδέρφη της νεαρής Δούκισσας και μετά ως αισθησιακή τσιγγάνα.
Ο Αλέξανδρος Καναβός έχει κέφι στην ερμηνεία του, και ειδικά ως αδερφικός φίλος του Ονόριο έχει σωστό μέτρο και παλμό, ισορροπώντας ανάμεσα στο χιούμορ και την τραγικότητα της εξαπάτησης.
Η Γεωργία Πιερρουτσάκου ερμηνεύει με ιδιαίτερη χάρη την «πέτρα του σκανδάλου» και την αναπόφευκτη εμμονή του ανδρικού πληθυσμού, διατηρώντας ωστόσο την απαραίτητη αφέλεια της ηρωίδας της.
Με την ευφυΐα και την οξύνοιά του το Ονόριο είναι ένα έργο που θα τιμούσε κάθε μεγάλο θέατρο μας. Το ότι έχει την πρώτη του παραγωγή στο ανεπιτήδευτο περιβάλλον του θεάτρου Βαφείου ενισχύει την άποψη μας για τα μικρά θέατρα που λειτουργούν ως αρένα για την εξερεύνηση ιδεών, αλλά και τη συνεχή ανάδειξη μικρών διαμαντιών. Στο σύνολο της πρόκειται για μια αξιόλογη παράσταση, με πρωτότυπη σύλληψη και ζωηρούς ρυθμούς που προτείνεται ανεπιφύλακτα σε αυτούς που θέλουν να δουν κάτι αυθεντικά δημιουργικό, ενδιαφέρον και διαφορετικό στην αθηναϊκή θεατρική ζώνη.
Ερμηνεύουν
Λάζαρος Βαρτάνης
Αλέξανδρος Καναβός
Σύνθια Μπατσή
Μαίρη Ξένου
Στέφανος Παπατρέχας
Γεωργία Πιερρουτσάκου
Info
Θέατρο Βαφείο – Λάκης Καραλής, Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός
Πρεμιέρα: Δευτέρα 25 Οκτωβρίου 2021. Ώρα: 20.15
Παραστάσεις: Κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 20.15. Μέχρι 14 Δεκεμβρίου 2021
Διάρκεια: 135 λεπτά
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6981135820
Τιμές εισιτηρίων: €14 κανονικό, €11 φοιτητικό, €7 ανέργων
**Επειδή η παράσταση έχει σκηνές γυμνού και σκηνές βίας, είναι ακατάλληλη για ανηλίκους**
καταπληκτικη παρασταση