Στο Θέατρο Εμπορικόν
- Κριτική: Ειρήνη Μάρκου
Είναι πράγματι αξιοθαύμαστο πώς ένα τόσο φαινομενικά απλό έργο, που γράφτηκε το 1948, απογυμνώνει τις ανθρώπινες σχέσεις και εκθέτει τάσεις και συμπεριφορές που ίσως εξηγούν και πολλά από τα σημεία του καιρού μας. Και μολονότι πρόκειται για έργο με έκδηλη την βρετανική σφραγίδα, οι αξίες και τα ιδανικά –ή η έλλειψή τους– που απασχολούν τον συγγραφέα, είναι αυτά που στην ουσία δόμησαν το μοντέλου του δυτικού πολιτισμού (μερικές φορές περισσότερο ως θεωρία δυστυχώς, παρά ως πράξη).
Ο συγγραφέας, Τέρενς Ράττιγκαν, μπορεί να μην απέκτησε την διεθνή αναγνώριση του περίπου σύγχρονού του Σάμιουελ Μπέκετ (και δικαίως, μιας και ο Μπέκετ είναι μεγάλος ανανεωτής της ίδιας της θεατρικής φόρμας και μια πραγματική συγγραφική ιδιοφυία), όμως χαίρει μεγάλης εκτίμησης στην πατρίδα του και έργα του ανεβαίνουν συχνά στην αγγλική σκηνή (η ταινία The Deep Blue Sea υπήρξε κινηματογραφική μεταφορά γνωστού θεατρικού του). Ο ίδιος ο συγγραφέας είχε δηλώσει γι’ αυτό το έργο: «Αν ποτέ με καλούσαν στο ουράνιο δικαστήριο για να υπερασπιστώ την ιδιότητά μου του θεατρικού συγγραφέα, αυτό το έργο θα επέλεγα για μάρτυρα υπεράσπισης, ως το πιο αντιπροσωπευτικό της καριέρας μου».
Ο κλασσικός καθηγητής Άντριου Κρόκερ-Χάρις αναγκάζεται για λόγους υγείας να εγκαταλείψει την θέση του στο τοπικό κολλέγιο μια μόλις ανάσα πριν από την συνταξιοδότηση, για να μετακομίσει σε μία άλλη πόλη όπου ανέλαβε κάποια μαθήματα σε ένα μικρό φροντιστήριο. Είναι ένας σχετικά μονήρης άνθρωπος, που αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια ανάμεσα σε λατινικούς ή αρχαίους ελληνικούς στίχους και τα πηγαίνει καλύτερα με τα βιβλία παρά με τους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένης της συζύγου, των συναδέρφων και των μαθητών του.
Η ιστορία φαντάζει απλή και πράγματι δεν επιφυλάσσει καμία περιπέτεια (κατά το αριστοτελικό πρότυπο). Τα διαδοχικά ριπίσματα που δέχεται ο ήρωας ομοιάζουν περισσότερο με το αργό αλλά σταθερό ξεφλούδισμα ενός κρεμμυδιού, που αποκαλύπτει ολοένα και πιο ενδόμυχα στρώματα μέχρι να φτάσει στην καρδιά του ζητήματος. Ένας άνθρωπος που κατανοεί περισσότερο την λατινική γραμματική ή την μετάφραση της τραγωδίας παρά τον ανθρώπινο κώδικα συμπεριφοράς, παγιδευμένος ανάμεσα στον τύπο της ευγένειας, αποδέχεται αδιαμαρτύρητα στο όνομα του ορθού, χωρίς να αξιώνει όμως και από τους άλλους την ευγένεια ή την αποδοχή που ο ίδιος τους προσφέρει. Όταν λοιπόν βρει τον εαυτό του στον βυθό που οι εντυπώσεις και η συμπεριφορά των άλλων τον έριξαν, θα μπορέσει να βρει το κουράγιο για μια μικρή προσωπική εξέγερση, στο όνομα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας;
Η Ελένη Σκότη γνωρίζει πολύ καλά τους κώδικες του ρεαλιστικού θεάτρου και μας έχει δώσει μερικές από τις καλύτερες σύγχρονες παραστάσεις. Παρόλ’ αυτά, η συγκεκριμένη είναι λιγάκι άνιση λόγω των ερμηνειών των ηθοποιών, που δυστυχώς δεν κυμαίνονται όλες στο ίδιο επίπεδο. Εάν στον ρόλο του νεαρού μαθητή υπήρχε ένας πιο ταλαντούχος ηθοποιός, οι εκπληκτικές σκηνές του με τον καθηγητή θα είχαν τελείως άλλη δυναμική. Ο Δημήτρης Καταλειφός χειρίζεται με πραγματική μαεστρία και με προσοχή μικρολεπτομέρειας την περσόνα του κλασσικού ακαδημαϊκού, που χάνεται ανά διαστήματα στις εσωτερικές διαδρομές του νου, γεγονός που καθρεφτίζεται στην κατεύθυνση του βλέμματος, τις παύσεις και την εκφορά του λόγου, καθώς και στην ίδια ακόμη την στάση του σώματός του. Από τους δεύτερους ρόλους ξεχωρίζει η Μαρία Καλλιμάνη για την αξιέπαινη προσπάθειά της στον πολύ ενδιαφέροντα ρόλο της συζύγου, στον οποίον κόμισε μερικές πολύ ωραίες στιγμές. Τέλος, ξεχωριστής πνοής ήταν η παρουσία του Αλέξανδρου Μαυρόπουλου και της Λουκίας Μιχαλοπούλου, μολονότι οι ρόλοι τους είχαν πολύ μικρή διάρκεια. Εντούτοις, δεν παύει να είναι ένα έργο άξιο προσοχής και με μία ερμηνεία από τον Δημήτρη Καταλειφό, ικανή νας σας αποζημιώσει.
Ειρήνη Μάρκου για το mytheatro.gr
Συντελεστές:
Μετάφραση: Δήμος Κουβίδης
Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη
Σκηνικά – κοστούμια: Εύα Μανιδάκη
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Ελένη Παργινού
Φωτογραφίες παράστασης: Νικόλας Κομίνης
Παίζουν (με σειρά εμφάνισης):
Κυριάκος Ψυχαλής, Άγης Εμμανουήλ, Μαρία Καλλιμάνη, Δημήτρης Καταλειφός, Βύρων Σεραϊδάρης, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Λουκία Μιχαλοπούλου.
Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων:
Τετάρτη 20:00
Πέμπτη 21:00
Παρασκευή 21:00
Σάββατο 18:00, 21:00
Κυριακή 20:00
Τιμές Εισιτηρίων:
Πλατεία: 18€, Φοιτητικό:12€, Ανέργων: 10€ (απαραίτητη η προσκόμιση της ταυτότητας και του δελτίου ανεργίας, αγορά μόνο από το ταμείο του θεάτρου και το ταμείο του Παλλάς)
Θέατρο Εμπορικόν, Σαρρή 11, Ψυρρή, Τ.: 210 3211750
(Πλησιέστερος σταθμός: Μοναστηράκι)