Η επίσημη πρεμιέρα του έργου στο θέατρο Βρετάνια
- Παρουσίαση, Φωτογραφίες, Βίντεο, Κριτική Θεατρικής Παράστασης Κάτια Σωτηρίου
Η επίσημη πρεμιέρα του έργου «Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» έγινε την Δευτέρα 5 Μαίου στο θέατρο Βρετάνια, συγκεντρώνοντας πλήθος θεατρόφιλων και πολλών ηθοποιών και καλλιτεχνών, που έσπευσαν με χαλαρή διάθεση να παρακολουθήσουν το ευφυές κείμενο του Ντυρρενματ, που παρουσιάζεται από μια πλειάδα σημαντικών Ελλήνων ηθοποιών.
Ανάμεσα στους θεατές, είδαμε τους Αλέξανδρο Μπουρδούμη, Έλενα Τσαβαλιά, Μίνα Αδαμάκη, Μαρία Σολωμού, Κατερίνα Τσάβαλου, Μαριάννα Τουμασάτου, Αλέξανδρο Σταύρου, Βάσω Λασκαράκη, Μπέττυ Μαγγίρα, Αντώνη Λουδάρο, Άννα Δρούζα, Θανάση Λάλα, Πάνο Μουζουράκη, Μαρία Σολωμού, Λόλα Νταιφά, Κωνσταντίνο Μπογδάνο, Πέτρος Αποστολόπουλος και η Ζωή Ρηγοπούλου
- Δείτε όλες τις Φωτογραφίες στο facebook.com/mytheatro
Το έργο
«Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» του Ντυρρενματ, έκανε πρεμιέρα στη Ζυρίχη το 1956, όταν ο Dürrenmatt ήταν 35 χρονών. Έγινε τέτοια επιτυχία ώστε το έργο ανέβηκε στην Αγγλία και την Αμερική μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Ο Dürrenmatt ονόμασε αυτήν την ιστορία «Μια Τραγική Κωμωδία». Περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο από τα έργα του, η ιστορία μιας γηραιάς κυρίας που επιστρέφει στο σπίτι της για να σπείρει μια ακριβή και ανελέητη εκδίκηση για την πρώην εραστή της ενώνει στενά την κωμωδία και την τραγωδία σχεδόν σε κάθε σκηνή. Το παιχνίδι έχει πραγματικά τρεις κύριους χαρακτήρες: τη γριά, Κλαιρ Ζαχανασιάν, τον πρώην εραστή της Άλφρεντ Ιλ, και τους ανθρώπους της πόλης του Gullen, οι οποίοι αποτελούν ένα είδος σύνθετης εκπροσώπησης της ίδιας της κοινωνίας. Μέσα από αυτούς τους χαρακτήρες, ο Dürrenmatt είναι σε θέση να δώσει στο κοινό μια κωμωδία – θρίλερ , που δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη φύση της δικαιοσύνης, της εξαγοράς και της κοινότητας.
Κριτική του Έργου
Οι κάτοικοι του Γκύλλεν ελπίζουν στη γενναιοδωρία της δισεκατομμυριούχου Κλαιρ Ζαχανασιάν, η οποία επιστρέφει στη χρεοκοπημένη γενέτειρά της, πρόθυμη να αναζωογονήσει την πόλη, προσφέροντας ένα δισεκατομμύριο στην πόλη και τους κατοίκους της -υπό τον όρο να δολοφονηθεί ο Αλφρεντ Ιλ, ο εραστής που την πρόδωσε και την ανάγκασε να οδηγηθεί στην πορνεία. Οι φτωχοί κάτοικοι, δια στόματος της δημάρχου, αρνούνται προσωρινά τη μακάβρια συμφωνία, όμως έρχονται σιγά σιγά αντιμέτωποι με την προσωπική τους ηθική. Η Κλαιρ σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό της πόλης και τους προσφέρει ευμάρεια και άνεση για κατανάλωση επί πιστώσει, οδηγώντας τους στην τελειωτική τους απάντηση.
Το έργο αποτελεί κριτική της ελβετικής ουδετερότητας κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, σχετικά με την άνοδο του φασισμού, του καπιταλισμού της δεκαετίας του 1950, και της γενικής φθαρτότητας της δικαιοσύνης. Η «Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» ρωτά δυναμικά κατά πόσον είναι δυνατόν να αγοράσει κανείς τη δικαιοσύνη, αφενός, και κατά πόσον η δολοφονία και η προσωπική εκδίκηση μπορεί να αποτελέσουν δικαιοσύνη, από την άλλη.
Η δύναμη του έργου ενισχύεται ιδιαίτερα από την εξέλιξη του εξορθολογισμού που σκιαγραφείται μέσα από τις σκηνές των ηρώων που εξετάζουν τη δυνατότητα να αγοράσουν δικαιοσύνη για ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Δεδομένου ότι οι περιστάσεις έρχονται στο φως, η πόλη συμμετέχει σε μια συλλογική αιτιολόγηση της δολοφονίας του Alfred Ιλ για τα χρήματα που προσφέρονται από την Claire Zacchanassian. Η πόλη είναι φτωχή και ο Ιλ, όπως αντιλαμβάνονται οι πολίτες, δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι ιδιαίτερα έντιμος άνθρωπος. Στην πραγματικότητα, η αδικία που διέπραξε εναντίον της Claire κατά τη διάρκεια της νεότητας τους είναι η ακριβής αιτία της δυστυχίας της πόλης.
Το έργο διαφωτίζει, επίσης, τη διαφθορά της δικαιοσύνης από τον πλούτο. Στο παρελθόν, ο Ιλ αγόρασε ψευδομάρτυρες εναντίον της πατρότητας του παιδιού της Claire. Η Claire ανταποκρίνεται σε αυτό το παράπτωμα, με τη δική της εκδοχή της δικαιοσύνης. Είναι σημαντικό να σημειωθεί και ότι ο «Boby”, ο μπάτλερ της Κλερ, ήταν κάποτε δικαστής, και αγοράστηκε στην υπηρεσία της με το δέλεαρ του υψηλού μισθού.
Στο έργο, οι πολιτικοί θεσμοί που παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση και εφαρμογή μιας ιδέας της “δικαιοσύνης” στην κοινωνία, καθίστανται όχι παθητικοί στην άσκηση εξουσίας από την Κλαιρ, αλλά εν όψει του επικείμενου πλούτου και της ευημερίας, παίρνουν πρωτοβουλίες. ακόμα λοιπόν και η Δήμαρχος, η αντίπαλη πολιτική παράταξη, ο ιερέας και η αστυνομία γίνονται συνένοχοι στο καθεστώς της Claire.
Οι κάτοικοι της πόλης του Guellen συμμετέχουν σε μια ισχυρή διαδικασία εξορθολογισμού, πριν αποφασίσουν να σκοτώσουν τον Ιλ, καθόλη τη διάρκεια του έργου. Αν και ποτέ ρητά – δικαιολογούν την τήρηση των όρων του δώρου της Claire. Αρχικά απωθούνται από την ιδέα του να θυσιάσουν τη ζωή ενός δημοφιλούς συντοπίτη τους, σε αντάλλαγμα για τον πλούτο και την ευημερία, αλλά οι υποσυνείδητες επιθυμίες τους τροφοδοτούνται από την αργή άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου, και αφού γίνεται σαφές ότι ο Ιλ είναι η αιτία του πόνου της πόλης, οι κάτοικοι φτάνουν στην απόφαση που είναι σωστή, δίκαιη και λογική για να τον σκοτώσουν κατευνάζοντας μια ισχυρή προσωπικότητα και αποκαθιστώντας την ευημερία της πόλης.
Στο ανέβασμα του στο Βρετάνια, το κείμενο του Ντύρρενματ είναι σίγουρα αρκετά γκροτέσκο από μόνο του, ενισχύεται όμως σε αυτό από το σκηνικό και τα σκοτεινά, πλην όμως γοητευτικά κουστούμια των Celebrity Skin που δίνουν και ένα έντονο φουτουριστικό στοιχείο στην παράσταση, κάνοντας τη πιο σύγχρονη. Σε αυτό συμβάλλει και η πάντα υπέροχη μουσική του Δημήτρη Μαραμή, με στοιχεία νοσταλγίας και τρυφερότητας, αλλά και έντασης όπου απαιτείται.
Η σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κοέν προσπάθησε να τιθασεύσει το σύνθετο, και ίσως κάπως πομπώδες, σε σημεία, κείμενο, εξισορροπώντας το κωμικό αλλά και το απαισιόδοξο στοιχείο του έργου, και τονίζοντας περισσότερο το ζήτημα που επιθυμεί να θέσει ο συγγραφέας. Ωστόσο, το έργο πάσχει από πρόβλημα ρυθμού, με αποτέλεσμα να γίνεται κάπως αργό, ενώ αντίθετα σε κάποια σημεία τόσο η εξέλιξη, όσο και ο γενικός ρυθμός είναι σαφώς πιο γρήγορος και ενδιαφέρον. Η επιλογή και διαχείριση των ηθοποιών του είναι ιδιαίτερα πετυχημένη, καθιστώντας τις ερμηνείες το πιο αξιόλογο στοιχείο της παράστασης.
Η Μίρκα Παπακωνσταντίνου στο ρόλο της γηραιάς κυρίας, ενσωματώνει στοιχεία μιας γυναίκας ισχυρής και σνομπ, που μπορεί να χειραγωγήσει κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα από το ήθος και τη θέση του. Δίνει μια ερμηνεία που στηρίζει όλη την παράσταση με το πηγαίο χιούμορ, και τη λεπτή ειρωνεία του τρόπου της. Το πιο σημαντικό στοιχείο της ερμηνείας της είναι ότι εξισορροπεί θαυμάσια την έλλειψη συνείδησης και τη γνώση της κυριαρχίας της με μια ελαφριά νοσταλγία για τον τόπο και τη νεότητα της.
Ο Δημήτρης Πιατάς στο ρόλο του Ιλ αποδεικνύεται δυνατός παρτενέρ, με απόλυτο έλεγχο των κωμικών στοιχείων του ήρωα του, αλλά και μια έντονη μοιρολατρία, καθώς βλέπει την απόφαση των δικών του ανθρώπων να πλησιάζει. Είναι ιδιαίτερα απλός στην ερμηνεία του, αλλά πολύ ουσιώδης.
Η Αιμιλία Υψηλάντη στο ρόλο της Δημάρχου μας δείχνει για μια ακόμα φορά τα λεπτά, αλλά εύστοχα εκφραστικά της μέσα, και τονίζει με ιδιαίτερη χάρη και το κωμικό στοιχείο του ρόλου της. Εξαιρετική και η Υβόννη Μαλτέζου στο ρόλο της δασκάλας, με στοιχεία απολαυστικής υπερβολής, που καθιστούν το ρόλο της ιδιαίτερα συμπαθή.
Αξιόλογες ερμηνείες και απόλυτη συνεργασία δείχνουν και οι Τζούλη Σούμα, Φαίδων Κεφαλέας, Αλεξ Κάβδας, Ιωάννα Αγγελίδη, Πέτρος Γούτης, Κυριάκος Μαρκάτος, Ρωμανός Μαρούδης, Εύη Νταλούκα, Δημήτρης Καστανιάς, Χαρά Αδαμίδου, Νίκος Ψημίτης, αποδεικνύοντας ότι η ομαδική δουλειά στο θέατρο μπορεί να καλύψει οποιαδήποτε αδυναμία ή έλλειψη.
Στο σύνολο της η παράσταση είναι μια αξιόλογη μεταφορά του έργου του Ντύρρενματ, και παρότι πάσχει από πρόβλημα ρυθμού και έντασης – δε βοηθούν καθόλου τα εξαιρετικά άβολα καθίσματα του Βρετάνια – εντούτοις διατηρεί το ενδιαφέρον του θεατή μέχρι το τέλος.
Στοιχεία της Παράστασης
Του Φρήντριχ Ντύρρενματ. Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Κοέν. Παίζουν:Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Δημήτρης Πιατάς, Υβόννη Μαλτέζου, Αιμιλία Υψηλάντη, Τζούλη Σούμα, Φαίδων Κεφαλέας, Αλεξ Κάβδας, Ιωάννα Αγγελίδη, Πέτρος Γούτης, Κυριάκος Μαρκάτος, Ρωμανός Μαρούδης, Εύη Νταλούκα, Δημήτρης Καστανιάς, Χαρά Αδαμίδου, Νίκος Ψημίτης. Σκηνικά: Χριστίνα Κωστέα. Κοστούμια: Celebrity Skin. Μουσική: Δημήτρης Μαραμής. Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος. Κίνηση:Φρόσω Κορρού. Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
- Δείτε όλες τις Φωτογραφίες στο facebook.com/mytheatro