στο Θέατρο Βρετάνια
- Κριτική: Ειρήνη Μάρκου
Ένας μονόλογος που δικαίως συνεχίζεται για 4η σεζόν στο θεάτρο Βρετάνια, με την Κατερίνα Διδασκάλου να κλέβει τις εντυπώσεις, σκηνοθετημένη από τον Σταμάτη Πατρώνη σε αυτόν τον πολύ «οικείο» και ειλικρινή μονόλογο του Αντώνη Τσιπιανίτη.
Το έργο
Ο Αντώνης Τσιπιανίτης υπήρξε ανέκαθεν άνθρωπος της γραφής. Με την δημοσιογραφία να τον έχει κερδίσει στα πρώτα χρόνια της καριέρας του, δούλεψε για αρκετό καιρό στην Imako, όπου διετέλεσε αρχισυντάκτης του Down Town. Όταν έχασε την δουλειά του, ξεκίνησε να γράφει για το θέατρο, το οποίο πια τον κέρδισε ανεπιστρεπτί.
Και ευτυχώς! Με σπουδές στην Φιλοσοφική, λάτρης της έρευνας, του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας, έχει την ικανότητα να γεννάει λόγο εντελώς θεατρικό, χαρακτήρες τρισδιάστατους, καθημερινούς, που μεταβαπτίζουν το οικείο σε πανανθρώπινο, γραπώνοντας τον θεατή με μία σπάνια αφηγηματική δύναμη.
Στον μονόλογό του «Η π@ρνη από πάνω» πρωταγωνιστεί η Ερατώ, μια γυναίκα μεγαλωμένη στην επαρχία, που φεύγοντας από το σπίτι του πατέρα της, βρέθηκε να αναπαράγει όλα τα στερεότυπα από τα οποία ποθούσε να ξεφύγει στο σπίτι του συζύγου της. Μία γυναίκα που, αν και δεν την άφησαν παρά την επιθυμία της να σπουδάσει και να μορφωθεί, από μικρή φανέρωνε πνευματικές ανησυχίες, αποστηθίζοντας τα ποιήματα του Καρυωτάκη, του ποιητή που αυτοκτόνησε στην γενέτειρά της Πρέβεζα. Όταν όντας υπάλληλος σε ένα κατάστημα ρούχων, μπήκε στην ζωή της ένστολος ο αστυνομικός σύζυγός της, νόμισε πως ήρθε η ώρα να αρχίσει επιτέλους η ζωή της. Δέχτηκε να τον παντρευτεί με την ελπίδα ότι στην Αθήνα θα μπορούσε επιτέλους να βρει τον εαυτό της˙ γελάστηκε.
Τοποθετώντας τον μονόλογο μετά την κηδεία του συζύγου της, η Ερατώ πιάνει το νήμα της ζωής της από την αρχή, προκειμένου και η ίδια να καταλάβει πώς έφτασε να την χαραμίσει. Είναι πολύ οδυνηρη η γεύση που σου αφήνει μια τέτοια συνειδητοποίηση και ο συγγραφέας, μολονότι άντρας, φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά την γυναικεία φύση, την αίσθηση της ματαίωσης και την ακύρωση της προσωπικότητας, την υποταγή σε ένα αρσενικό και τις υποχρεώσεις και τα πρέπει που υποκριτικά μια κοινωνιά (κυρίως της επαρχίας) επιμένει ως κλισέ να αναπαράγει˙ πράγμα διόλου εύκολο και επίτευγμα διόλου ευκαταφρόνητο. Κι όμως, το έργο πάει και πιο πέρα. Με αφορμή το επάγγελμα και την προσωπικότητα του συζύγου, ο συγγραφέας μιλάει για μία κοινωνία βαθιάς σήψης, που την μαστίζει η κυριότερη κρίση όλων: αυτή των ηθικών αξιών. Η διαφθορά της εξουσίας, οι απάνθρωπες συνθήκες ζωής των μεταναστών είναι κι αυτά ζωτικά θέματα που θίγει το έργο, χωρίς ούτε στιγμή να γίνει διδακτικό ή ηθικολογικό.
Η παράσταση
Η αλήθεια είναι πως σκηνοθέτης και πρωταγωνίστρια είχαν να πατήσουν πάνω σε ένα πολύ στέρεα δομημένο και δυνατό κείμενο. Παρόλ’ αυτά, είναι και δική τους η νίκη της παράστασης: το γεγονός ότι αποφεύγεται κάθε μελοδραματισμός και διατηρούνται με τόση επιτυχία οι ισορροπίες σε ένα έργο που σε ένα πρώτο επίπεδο η γυναίκα παραδέχεται την ήττα της. Διερωτάται για την προσωπική της αποτυχία –ή μήπως είναι και η κοινωνία συνυπεύθυνη;- και χάρη στην μετρημένη και εύστοχη καθοδήγηση του Σταμάτη Πατρώνη και τον ερμηνευτικό οίστρο της Κατερίνας Διδασκάλου, ο θεατής δεν λυπάται την Ερατώ. Αυτό που ξυπνάει μέσα μας είναι η ενσυναίσθηση, καθώς γευόμαστε κι εμείς την πίκρα από το στόμα της, ενώ δεν λείπουν και οι στιγμές που το χιούμορ της ηρωίδας μας κάνει να γελάμε. Γιατί τελικά, ο άνθρωπος που βρίσκει την δύναμη να γελάσει ακόμα και με τα δικά του λάθη, δεν είναι ένας άνθρωπος ηττημένος.
Σε ένα σκηνικό που επιμελήθηκε ο Ματθαίος Δαμίγος, (το οποίο αναγκαστικά πρέπει να εξυπηρετεί και να εξυπηρετείται και από το σκηνικό της παράστασης «Ένας ήρωας με παντόφλες» που παίζε
ται επίσης στο θέατρο Βρετάνια), η ατμόσφαιρα –ορθά- μυρίζει ναφθαλίνη. Όπως σε ναφθαλίνη είχαν μπει μέχρι σήμερα τα όνειρα της Ερατώς. Ο Πατρώνης αξιοποίησε όμορφα τον χώρο, επιλέγοντας πολύ λίγες στιγμές μέσα στο κείμενο να τις «φωτίσει» διαφορετικά σκηνοθετικά, βγάζοντας ελάχιστα το πέπλο του νατουραλισμού και χαρίζοντάς μας μερικές πιο «ονειρικές» στιγμές, κάτι πολύ ευπρόσδεκτο. Η Κατερίνα Διδασκάλου αφηγείται την διαδρομή αυτής της γυναίκας με βάθος ψυχής, χωρίς συναισθηματισμούς και θεατρινισμούς, με ωριμότητα και συνέπεια, επιδεικνύοντας αξιέπαινη ισορροπία ανάμεσα στις πιο δραματικές και τις ανάλαφρες στιγμές του έργου. Μία παράσταση που σε γραπώνει από την αρχή έως το τέλος, χάρη σε ένα καλογραμμένο κείμενο και μια στιβαρή ερμηνεία, που αξίζει να δείτε. Ειρήνη Μάρκου για το mytheatro.gr
Συντελεστές
Κείμενο: Αντώνης Τσιπιανίτης
Σκηνοθεσία : Σταμάτης Πατρώνης
Φωτισμοί : Ελένη Αναγνωστοπούλου
Καλλιτεχνική επιμέλεια : Μηνάς Μινατσής
Κοστούμια : Δημήτρης Ανδριανός
Μουσική επιμέλεια : Μιχάλης Ρουμπής, Ιωάννης-Ιόλαος Μανιάτης Βοηθός σκηνοθέτη : Μιχάλης Ρουμπής Χειρισμός κονσόλας : Σεμίνα Παπαλεξοπούλου
Επιμέλεια σκηνικού χώρου : Ματθαίος Δαμίγος Παίζει: η Κατερίνα Διδασκάλου
Ημέρες και ώρες παραστάσεων Δευτέρα στις 7.00 μ.μ.Τρίτη στις 9.00 μ.μ. Διάρκεια: 70 λεπτά Τιμές εισιτηρίων
12€ πλατεία 10€ φοιτητικό και ανέργων
Θέατρο Βρετάνια Πανεπιστημίου 7 Αθήνα Τηλ. 2103221579