Η τρελή του Σαγιό

ΤΟΥ ΖΑΝ ΖΙΡΩΝΤΟΥ Εθνικό Θέατρο – Κτίριο Τσίλλερ – Κεντρική Σκηνή

• Γράφει ο κ Στέλιος Αντωνιάδης
  

Το έργο «La Folle de Chaillot», του Γάλλου διπλωμάτη, δοκιμιογράφου και θεατρικού συγγραφέα του μεσοπολέμου Jean Giraudux (1882-1944), γραμμένο κατά τη διάρκεια του πολέμου, το 1943, πρωτοπαρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1945 μετά από τον θάνατο του. Στο πρώτο ανέβασμα τη σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο πολύ γνωστός ηθοποιός-σκηνοθέτης και συνεργάτης του συγγραφέα, Louis Jouvet.

Η τρελή, που τελικά δεν είναι καθόλου τρελή, καταλαβαίνει έγκαιρα πως ο κόσμος χάνει τα ιδανικά και τις αξίες του και αρχίζει να κυριαρχείτε από ανθρώπους χωρίς πνευματικό περιεχόμενο, χωρίς καλλιέργεια, χωρίς αισθήματα. Ό μοναδικός σκοπός αυτών των ανθρώπων είναι να αποκτήσουν δύναμη και χρήμα, όσο το δυνατό περισσότερη δύναμη και χρήμα, χωρίς να υπολογίζουν τίποτα.

Η Κριτική της Θεατρικής Παράστασης

Η καταστροφή της πόλης, ακόμα και της πόλης του φωτός, αλλά και του περιβάλλοντος δεν τους απασχολεί, το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι ο κορεσμός της απληστίας τους. Επειδή όμως όπως είναι γνωστό η απληστία δεν έχει όρια δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν όλα τα θεμιτά και αθέμιτα μέσα.

Από την πρώτη σκηνή της συνάντησής τους σε ένα καφέ του Παρισιού φαίνετε η ποιότητα, το ήθος, η αλαζονεία των ανθρώπων αυτών που είναι τιποτένια μηδενικά, λαμόγια της ρεμούλας, της κλεψιάς, της απάτης και της αρπαγής, Για να τα βάλει κανείς με τέτοιας ποιότητας υποκείμενα σίγουρα χρειάζεται ιδεαλισμός, ανθρωπισμός, πίστη στις σωστές αρχές, στις αιώνιες αξίες και πολλά άλλα. Έτσι, όποιος τα βάζει με τέτοιους ανθρώπους, κολοσσούς της διαπλοκής, μοιάζει με τρελό ή τουλάχιστο ρομαντικό, αιθεροβάμονα που διαθέτει και κάποια δόση τρέλας.

Η κοντέσα Aurelia όμως όσο και αν φαίνεται ότι ζει στον κόσμο της, ο οποίος μπορεί να μοιάζει περίεργος αλλά που σίγουρα δεν παύει να είναι όμορφος, διαισθανόμενη τις προς το χειρότερο αλλαγές που έρχονται αποφασίζει να υπερασπιστεί αυτά που φοβάται ότι αρχίζουν να χάνονται. Βλέποντας την ποιότητα των ανθρώπων που κυριαρχούν αντιλαμβάνεται το τι πρόκειται να ακολουθήσει και στήνει το σχέδιό της. Στην προσπάθεια της τη βοηθούν οι φίλοι και οι φίλες της που μπορεί να μην αποτελούν την οικονομικά κυρίαρχη τάξη αλλά σίγουρα αποτελούν την ηθική τάξη. Το σχέδιο πετυχαίνει και οι άπληστοι καταστροφείς που δεν υπολογίζουν τίποτα, γίνονται θύματα της απληστίας τους.

Όλα τα παραπάνω, παρόλο που γράφτηκαν πριν από εβδομήντα περίπου χρόνια, μας φαίνονται οικεία. Με λίπη ίσως διαπιστώνουμε πόση ανοχή δείξαμε στις δραστηριότητες παρόμοιων υπανθρώπων, ανθρωποειδών χωρίς αξίες, χωρίς αρχές, χωρίς καλλιέργεια με μόνο στόχο την επιτυχία. Πως επιτρέψαμε σε μηδενικά με ιδιότητες φελλού, νοοτροπία σαλιγκαριού και οσφυοκαμπτική νοοτροπία να φτάνουν εκεί που φτάνουν ασελγώντας κατά συρροή στη νοημοσύνη μας, όπως γράφω, στη «Συνομωσία των τενεκέδων», στο βιβλίο μου με δοκίμια και τίτλο «Στιγμοσκέψεις».

Το έργο παρουσιάζεται σε μορφή κωμωδίας ίσως γιατί γράφτηκε σε εποχή που οι άνθρωποι, λόγω του παγκοσμίου πολέμου, είχαν πάρα πολλά και σοβαρά προβλήματα. Μπορεί όμως και ο συγγραφέας να πίστευε, όπως ο Ιονέσκο, ότι το κωμικό, επειδή έχει την αίσθηση του παράδοξου, φαίνεται πως δείχνει περισσότερη απελπισία από το τραγικό.

Η μετάφραση του Γιάννη Ιορδανίδη όπως και η σκηνοθεσία του Πέτρου Ζούλια πάρα πολύ καλή. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Αναστασίας Αρσένη εξαιρετικά. Η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου, οι φωτισμοί του Ανδρέα Μπέλλη, η κίνηση του Φώτη Διαμαντόπουλου υπηρετούν πολύ καλά την παράσταση. Βοηθός σκηνοθέτη ο Τάσος Αλατζάς

Συντελεστές της παράστασης:

Διανομή: Μικροεισοδηματίας – Βοθροκαθαριστής: Γιάννης Δεγαΐτης Γκαμπριέλ: Κατερίνα Δημάδη Εξερευνητής – Εξερευνητής κοιτασμάτων Α΄: Βασίλης Ευταξόπουλος Ίρμα: Μαρίνα Καλογήρου Παιδί Γκρουμ – Ταχυδακτυλουργός – Εκπρόσωπος Διαφήμισης και Τύπου Α’: Alex Leonn Κονστάνς: Έρση Μαλικένζου Τραγουδιστής: Δημήτρης Μάριζας Ανθοπώλης: Ηλιάνα Μπάλα Χρηματομεσίτης – Εξερευνητής κοιτασμάτων Β’: Βασίλης Μπισμπίκης Γκαρσόν – Εκπρόσωπος Διαφήμισης και Τύπου Β΄: Πάνος Μπόρας Τρελή του Σαγιό: Άννα Παναγιωτοπούλου Ζοζεφίν: Αλεξάνδρα Παντελάκη Αστυνομικός – Αντιπρόσωπος λαού Β΄: Αργύρης Παυλίδης Βαρόνος – Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Α΄: Βασίλης Ρίσβας Πιερ: Παύλος Σαχπεκίδης Πρόεδρος – Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Β΄: Πάνος Σταθακόπουλος Ρακοσυλλέκτης: Θανάσης Τσαλταμπάσης Κωφάλαλος: Γιώργος Τσούρμπας Μικροπωλητής – Ναυαγοσώστης – Αντιπρόσωπος λαού Α΄: Βαγγέλης Χατζηνικολάου. Από τον μεγάλο θίασο διέκρινα την εξαιρετική ερμηνεία του ρακοσυλλέκτη (Θ. Τσαλταμπάση).

Οι υπόλοιποι ηθοποιοί ήταν επίσης, ο καθένας στον ρόλο του, πολύ καλοί. Η πρωταγωνίστρια ίσως δεν ήταν σε καλή της μέρα. Στέλιος Αντωνιάδης – mytheatro.gr