Η Φιλαρέτη Κομνηνού γράφει στο Mytheatro για την Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, θεσμοθετημένη στις 25 Νοεμβρίου από τα Ηνωμένα Έθνη, με αφορμή την συμμετοχή της στο σήριαλ “Αγγελική”, που αντλεί το θέμα του από την σεξουαλική βία κατά των γυναικών.
” Η ημέρα κατά της έμφυλης βίας είναι μια υπενθύμιση για τον αγώνα που συνεχίζεται ακόμα αδιάκοπα σε όλη την υφήλιο, σε χώρους εργασίας , σε ανήλιαγα υπόγεια, πίσω από κουρτίνες. Τον αγώνα για το προφανές, για το αυτονόητο: πως δεν μπορεί να μιλάμε για ανθρώπινα δικαιώματα όταν αυτά παραβιάζονται ακόμα και σήμερα τόσο προκλητικά σε όλη την υφήλιο.
Στην τηλεοπτική σειρά «Αγγελική» το κίνητρο δράσης της βασικής ηρωίδας είναι η εκδίκηση για τον ομαδικό βιασμό της από τέσσερα αγόρια στην τρυφερή εφηβική της ηλικία. Δύσκολα στα ελληνικά σήριαλ μιλάμε ανοιχτά για τέτοια θέματα, και πολλές φορές η βία κατά των γυναικών αντιμετωπίζεται με αμηχανία η επιφανειακά. Ο δικός μου ρόλος είναι η μητέρα των τριών εκ των βιαστών, που ενώ γνωρίζει τι έχει συμβεί προσπαθεί με κάθε τρόπο να σώσει τα παιδιά της. Είναι ένας ρόλος που ακροβατεί, αφού στο πρόσωπο της συγκρούεται η γυναίκα, που καταλαβαίνει τι σημαίνει έμφυλη βία, με τη μάνα που πρέπει να προστατεύσει τους γιους της.
Υπάρχει, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα μια λογική που θέλει την γυναίκα αντικείμενο, πάντα έτοιμη για το κρεβάτι «του» ή για την κουζίνα «της». Που θέλει το «όχι» να σημαίνει «ναι» κατά το δοκούν. Που θέλει την σεξουαλική παρενόχληση και το διεστραμμένο παιχνίδι ισχύος που ενέχει να είναι ανδροπρεπής μαγκιά. Αυτός είναι ο τρόπος σκέψης που υποθάλπει και εκλογικεύει την καταπίεση, την σωματική και ψυχολογική κακοποίηση, και την θρησκευτική και σεξουαλική βία που εξαπολύονται σε βάρος γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο κάθε ημέρα, κάθε στιγμή σε κάποια γωνιά του. Δεν είμαστε καν σε θέση να γνωρίζουμε πόσες, ποιες και πώς κακοποιούνται οι γυναίκες σήμερα. Γιατί οι περισσότερες κουβαλούν όχι μόνο τις σωματικές και ψυχολογικές πληγές τους , αλλά και το κοινωνικό στίγμα, και αρνούνται να μιλήσουν για αυτό, διαιωνίζοντας πολλές φορές μια κατάσταση.
Η βία, δεν κάνει διακρίσεις με βάση το φύλο, τη θρησκεία, την εθνικότητα, τις πολιτικές πεποιθήσεις, το μορφωτικό ή κοινωνικό επίπεδο. Όλοι μπορούν να δεχθούν βία από κάποιον που έχει «μάθει» να τη χρησιμοποιεί για να επιβάλλεται στη δουλειά, στην οικογένεια ή στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Είδαμε πριν από μήνες στη δίκη Τοπαλούδη, την εισαγγελέα από έδρας να ξεγυμνώνει τη σεξιστική κουλτούρα της ελληνικής κοινωνίας λέγοντας πως «ακόμη το 2020 για κάποιους η γυναίκα αντιμετωπίζεται ως τίποτα». Με το βάρος του θεσμικού της λόγου και τους συμβολισμούς που απορρέουν από αυτόν, η εισαγγελέας αγόρευσε όχι μόνο με σκοπό την καταδίκη των κατηγορουμένων, αλλά την καταδίκη των πολιτισμικών παραδοχών που οπλίζουν το χέρι τους: του σεξισμού και της βίας κατά των γυναικών.
Σύμφωνα με αρκετές μελέτες, όταν ένας δράστης αρχίζει να κακοποιεί, δύσκολα σταματάει. Οι γυναίκες δεν είναι ασφαλείς στο δρόμο, δεν είναι ασφαλείς στο χώρο εργασίας τους, και τέλος, δεν είναι ασφαλείς ούτε μέσα στο σπίτι τους. Ας φανταστούμε, λοιπόν, το πόσο δυσκολότερη γίνεται η κατάσταση όταν αυτοί οι άνθρωποι καλούνται να συμβιώσουν για πολλές ώρες την ημέρα μαζί, πόση απελπισία μπορεί να κρύβει η καθημερινότητα στο σπίτι για πολλές γυναίκες, ειδικά αυτήν την περίοδο της καραντίνας και της κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Δυστυχώς αυτά τα απλά, τα αυτονόητα και προφανή χρειάζονται ακόμα αγώνες για να τα κατακτήσεις. Ας ελπίσουμε ότι κάποτε δε θα χρειάζονται επετειακές ημέρες για να μας τα θυμίζουν. ”
- Επιμέλεια Κάτια Σωτηρίου
Info
Η 25η Νοεμβρίου έχει θεσμοθετηθεί ως Παγκόσμια Ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών. Το φαινόμενο της έμφυλης βίας είναι καθημερινό, παγκόσμιο και περιλαμβάνει οποιαδήποτε επιβλαβή πράξη, κατά της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας όσων την υφίστανται. Αποτελεί πυρήνα της έμφυλης ανισότητας που οδήγησε και οδηγεί σε διακρίσεις σε βάρος των γυναικών.
Σύμφωνα με έρευνα των Ηνωμένων Εθνών
- 1 στις 3 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό της.
- 1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού
- 40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας
- 500.000 με 2.000.000 άνθρωποι στον κόσμο, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εκτιμάται ότι διακινούνται παράνομα κάθε χρόνο με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την εξαναγκαστική εργασία.
Η παγκόσμια εκστρατεία UNiTE των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών υπογραμμίζει την υποστήριξή μας προς τους επιζώντες και τους υπερασπιστές με θέμα «Orange the World: #HearMeToo». Με το πορτοκάλι ως ενοποιημένο χρώμα αλληλεγγύης, το hashtag #HearMeToo σχεδιάστηκε για να στείλει ένα σαφές μήνυμα: η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών πρέπει να τελειώσει τώρα και όλοι πρέπει να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.