Μάρσα Νόρμαν (Marsha Norman)
Η Μάρσα Νόρμαν (1947) είναι Αμερικανίδα συγγραφέας θεατρικών έργων, σεναρίων και μυθιστορημάτων. Για το έργο της Καληνύχτα Μητέρα έχει βραβευτεί με το Pulitzer Prize for Drama 1983, το οποίο είχε προταθεί και για το Tony Award for Best Play. Έχει επίσης βραβευτεί με διάφορα βραβεία για άλλα της έργα. Έχει διδάξει σε σχολεία για παιδιά και εφήβους με πνευματική υστέρηση κάτι το οποίο την επηρέασε σημαντικά. Η πρώτη παρουσίαση του έργου έγινε στη Μασαχουσέτη, στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Broadway, μετά στο Λονδίνο καθώς και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου.
Κριτική Στέλιος Αντωνιάδης
Η συγγραφέας έγραψε το σενάριο της ομώνυμης ταινίας με πρωταγωνίστρια την μεγάλη Ann Bancroft. Οι κριτικές για την ταινία, στην οποία είχαν προστεθεί περισσότεροι από τους δύο χαρακτήρες της θεατρικής γραφής, ήταν διχασμένες.
Το έργο
Είναι αλήθεια πως οι ψυχικές αντοχές διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όποιες όμως και αν είναι οι διαφορές όταν όλα στη ζωή σου έχουν πάει στραβά και μάλιστα πολύ στραβά δεν είναι απίθανο να φτάσεις στα όριά σου.
Η Τζέσυ (Αναστασία Παπαστάθη) βρίσκεται στα έσχατα όρια της αντοχής της ζώντας το τέλος μιας απόλυτα δυστυχισμένης ζωής η οποία την έκανε να αισθάνεται απογοητευμένη, πληγωμένη, κουρασμένη. Δεν θέλει να συνεχίσει, επιθυμεί να σταματήσει να ζει έχοντας την ικανοποίηση της επιλογής για το τέλος της. Επιληπτική με πολλές επιληπτικές κρίσεις σε όλη της τη ζωή, άνεργη, ανεπάγγελτη χωρίς, χρήματα και κάποια εξειδίκευση είναι αναγκασμένη να ζει μαζί με τη μητέρα της, με την οποία δεν έχει ιδιαίτερα καλές γέφυρες επικοινωνίας. Εγκαταλελειμμένη από τον σύζυγό της τον οποίο αγαπούσε και συνεχίζει να αγαπά με έναν γιό κυριολεκτικά ρεμάλι που μπαινοβγαίνει στη φυλακή ψάχνει να βρει το υπηρεσιακό πιστόλι του νεκρού πατέρα της για να αυτοκτονήσει. Ανακοινώνει με μεγάλη ηρεμία στη μητέρα της Θέλμα (Μαρία Σκούντζου) την αμετάκλητη απόφασή της για αυτό που θέλει να κάνει το ίδιο βράδι.
Στην αρχή η μητέρα της δεν κατανοεί τη σοβαρότητα της κατάστασης αλλά όσο περνάει η ώρα και οι δείκτες του μεγάλου επιτοίχιου ρολογιού αλλάζουν θέση καταλαβαίνει ότι η κόρη της έχει πάρει την απόφαση. Κάτι που φαίνεται και από τις τελευταίες οδηγίες που της αφήνει. Η Θέλμα είναι μια απλή γυναίκα της επαρχίας που ζει παίρνοντας τα πράγματα όπως έρθουν χρησιμοποιώντας κατά περιόδους και μερικά πολύ σοβαρά κατά συνθήκη ψεύδη. Χωρίς να διαθέτει κάποια μόρφωση τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί δεν είναι καθόλου πειστικά για να μπορούν να αλλάξουν την απόφαση της χρόνια βαριά καταθλιπτικής κόρης της (κάνει εντύπωση το ότι δεν αναφέρεται κάποιο είδος ψυχιατρικής αντιμετώπισης και μάλιστα σε μια χώρα και εποχή που οι άνθρωποι για το παραμικρό ζητούσαν ψυχιατρική βοήθεια και υποσήριξη). Λέγονται πολλά που δεν είχαν ειπωθεί, χωρίς αυτό να αλλάζει τα πράγματα πόσο μάλλον το καραμελωμένο μήλο και η ζεστή σοκολάτα.
Το μοιραίο μοιάζει να είναι αναπόφευκτο και το δράμα φτάνει στο τέλος του με το άκουσμα του πυροβολισμού πίσω από μια κλειστή πόρτα.
Το έργο έχει παρόμοιο θέμα με το πολύ καλό έργο «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα» του Ντάνκαν Μακ Μίλαν για το οποίο έχω γράψει κριτική μόνο που εκεί συμβαίνει το αντίθετο, η κόρη χρησιμοποιώντας με ιδιαίτερα πρωτότυπο τρόπο πολύ έξυπνα επιχειρήματα προσπαθεί να πείσει τη μητέρα της να μην αυτοκτονήσει.
Πρέπει να ομολογήσω πως, χωρίς να λέω ότι δεν μου άρεσε, περίμενα πολύ περισσότερα. Μπορώ μάλιστα να πω ότι, χωρίς σε καμία περίπτωση να φταίει το ανέβασμα, σε κάποια σημεία έκανε «κοιλιά», κάτι παράξενο για βραβευμένο αμερικανικό έργο. Ωστόσο στο κείμενο υπάρχουν πολύ δυνατές φράσεις όπως το: «όλοι θέλουμε να σκοτώσουμε κάποιον αλλά δεν το κάνουμε», η παρομοίωση για την απόφαση να κατεβεί κανείς από ένα λεωφορείο στο οποίο το περιβάλλον είναι αφόρητα δυσάρεστο και κάποιες άλλες.
Συντελεστές:
Στη μετάφραση, τη σκηνοθεσία και τους φωτισμούς της Αναστασίας Παπαστάθη δεν υπάρχει ψόγος, τουναντίον μάλιστα ένα μεγάλο μπράβο που τα κατάφερε τόσο καλά σε όλα.
Η σκηνογραφία και η ενδυματολογικές επιλογές της Κυριακής Πανούτσου είναι εξαιρετικές.
Η μουσική του Πάνου Φορτούνα δεν ξέρω αν αποτελεί αντιγραφή της μουσικής που χρησιμοποιήθηκε στις παραστάσεις του εξωτερικού. Το γνωστό τραγούδι δεν έχει δραματική έννοια, απλά λέει πως ότι είναι να γίνει θα γίνει αλλά με διαφορετική, αισιόδοξη διάθεση.
Ερμηνεύουν:
Οι ερμηνείες και των δύο ηθοποιών είναι εξαιρετικές.
Η παλιά πολύ καλή ηθοποιός Μαρία Σκούντζου άψογη (με ίσως λίγο έντονη φωνή και ερμηνεία).
Η Αναστασία Παπαστάθη, καταπληκτική, εκφράζει απόλυτα σωστά την ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας που έχει ζήσει μέσα σε τόσο μεγάλη δυστυχία και για τόσο πολύ χρόνο που τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει την απόφασή της για αυτοχειρία.
Διάρκεια: 90 λεπτά χωρίς διάλειμμα