- Κριτική: Ειρήνη Μάρκου
Είναι πράγματι ευτύχημα να αναδύονται νέα έργα άξια λόγου, προερχόμενα από Έλληνες δραματουργούς∙ έργα που μολονότι διεκεδικούν κάτι από την συγχρονικότητα που θα έπρεπε να γεννά περισσότερα κείμενα, φιλοδοξούν επίσης να επεκταθούν και σε θέματα πιο διαχρονικά με επικαιρικές ή ιστορικές αφορμές.
Το έργο
Το νέο έργο του Θανάση Τριαρίδη, παρότι έχει ως ήρωες δύο σύγχρονα πρόσωπα, δύο συνταξιδιώτες που συναντιούνται τυχαία στο νυχτερινό δρομολόγιο ενός τραίνου (πόσο ταιριαστή υπενθύμιση της Ευρώπης του ολοκαυτώματος), έχει ως βασικό πρωταγωνιστή μία από τις πιο κτηνώδεις μορφές του 20ου αιώνα: τον Γιόζεφ Μένγκελε, τον «Άγγελο του Θανάτου» του Άουσβιτς, τον γιατρό που εκτελούσε φρικώδη ιατρικά πειράματα σε πλήθος παιδιών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης∙ πειράματα βασανιστικά, απάνθρωπα, φρικαλέα, πειράματα συχνά μέχρι θανάτου. Σπάνια συναντά κανείς ήρωες στα όρια του απόλυτου. Πώς να ενσαρκώσει κανείς το απόλυτο κακό; Πώς να το διαχειριστείς όταν το έχεις βιώσει; Πώς να το αντιμετωπίσεις, όταν βρίσκεσαι ενώπιόν του;
Το κείμενο διαθέτει μεγάλες δόσης γοητείας, αρχικά χάρη στην εξαιρετική χρήση του λόγου. Και κερδίζει ακόμα περισσότερο σε αινιγματικότητα, χάρη στην έξυπνη εναρκτήρια ιδέα και συνθήκη που θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού: μία νεαρή γυναίκα και ένας μεγαλύτερός της άντρας, άγνωστοι μεταξύ τους, θα είναι οι μοναδικοί επιβάτες σε ένα βαγόνι, όπου και βρίσκονται εγκλωβισμένοι εξαιτίας της διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος. Τότε, για να διασκεδάσουν την πλήξη τους, θα παίξουν ένα παιχνίδι ρόλων: εκείνος θα υποδυθεί τον Μένγκελε (μιας και είναι το θέμα του διδακτορικού της κοπέλας) και εκείνη την Εσθήρ, την εγγονή μιας Εβραίας επιζήσασας του Άουσβιτς, που είχε πέσει θύμα των πειραμάτων του.
Το θέατρο εν θεάτρω πάντα αποτελεί συνθήκη γοητευτική για τους ηθοποιούς, αλλά και για τους θεατές∙ ειδικά όταν θολώνουν τα όρια του πού σταματά το παιχνίδι και πού ξεκινά η πραγματικότητα. Η απουσία ξεκάθαρων απαντήσεων ουδόλως ενοχλεί. Παρόλ’ αυτά, θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί μία επαναληπτικότητα προς το τέλος (όταν πια το παιχνίδι έχει «τριτώσει»), καθώς επίσης και μία φλυαρία στους μονολόγους. Με μεγαλύτερη πύκνωση και ευκρίνεια σε εκείνο το κομμάτι, δεν θα ανακοπτόταν η προηγούμενη ορμή του έργου, την οποία ξαναβρίσκει στο τελεσίδικο φινάλε του.
Η παράσταση
Ο Κώστας Φιλίππογλου, στάθηκε με απόλυτο σεβασμό απέναντι στο κείμενο και άφησε να αναδειχθεί ο λόγος του έργου, που είναι από μόνος του δυνατός και σημαίνων. Σε ένα άδειο σκηνικό, αξιοποίησε τα δύο κινούμενα σκαμπό για να υπογραμμίσει την απόσταση ή την εγγύτητα των ηρώων, ενώ παρενέβαλε σε σημεία κάποιες προβολές, οι οποίες –ενώ καταλαβαίνω πού αποσκοπούν- δεν είμαι σίγουρη ότι είναι και απολύτως απαραίτητες. Η ατμόσφαιρα που έχτισε αντανακλά τους χρωματισμούς του κειμένου, διατηρώντας με αξιοσημείωτη ισορροπία τους σωστούς τόνους ανάμεσα σε μια αίσθηση μυστηρίου, ψυχολογικού θρίλερ, ιστορικού δράματος καθώς και ερωτικής τραγωδίας. Το καθηλωτικό στοιχείο όμως της παράστασης, είναι η ερμηνεία του Λάζαρου Γεωργακόπουλου. Άκρως γοητευτικός, αρχικά μέσα στην αινιγματικότητα του μυστηριώδους ήρωά του, καταβυθίζεται στην διάρκεια του έργου σε όλο και πιο ερεβώδη ψυχολογικά μονοπάτια, υποστηρίζοντας το κείμενο ακόμα και στις πιο αδύναμες στιγμές του∙ αποδίδει εξαιρετικά έναν ιδιοφυιή, τρομαχτικό άντρα, ενώ η ερμηνεία του δεν χάνει την πειθώ της ακόμα και στις στιγμές που αναλαμβάνει τον ρόλο του θύματος/ηττημένου. Η Μυρτώ Αλικάκη, πιο γήινη και ρεαλιστική, κερδίζει έδαφος όσο εξελίσσεται η ιστορία, ενώ η ερμηνεία της πατάει πιο γερά μετά τις πρώτες ανατροπές και στις πιο απαιτητικές στιγμές του έργου.
Παρά τις κάποιες αδυναμιές του κειμένου προς το τέλος του (ίσως και λόγω διακαή πόθου να θίξει ταυτόχρονα πολλά, διαφορετικά θέματα), αξίζει να το δει κανείς, για την μεστότητα της ατμόσφαιρας, την δύναμη των ερμηνειών αλλά και μια υπενθύμιση των μορφών που σφραγίσαν τους εφιάλτες της πρόσφατης ιστορίας.
Ειρήνη Μάρκου για το mytheatro.gr
Κείμενο: Θανάσης Τριαρίδης
Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Σκηνικά – κοστούμια – videos: Όλγα Μπρούμα
Μουσική: Δημήτρης Γιακουμάκης
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός σκηνοθέτη: Ροζαλί Σινοπούλου
Παίζουν: Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Μυρτώ Αλικάκη
ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ FAUST
Καλαμιώτου 11 & Αθηναΐδος 12,
Πλατεία Αγίας Ειρήνης – Μοναστηράκι
ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΤΑΜΕΙΟΥ
210 3234095
ΗΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Δευτέρα και Τρίτη 21.00
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Κανονικό: 14€
Φοιτητικό, νεανικό έως 23 ετών: 10€
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)