Η θεατρική χρονιά που έκλεισε, τουλάχιστον ως προς τα χειμερινά θέατρα, αυτές τις ημέρες ήταν μια από τις πιο επιτυχημένες εμπορικά και καλλιτεχνικά, των τελευταίων ετών. Κάτι η δίψα του κοινού για θέατρο μετά τον Covid, κάτι η ανάγκη για δημιουργικότητα των καλλιτεχνών, είχαμε ως αποτέλεσμα μια συναρπαστική χρονιά, με πολλές ενδιαφέρουσες παραστάσεις , που απέδειξαν ότι το ελληνικό θέατρο είναι δυναμικό και πολυδιάστατο. Ξεχωρίσαμε κάποιες από τις παραστάσεις που είδαμε, με τη γνώση βέβαια ότι οι ενδιαφέρουσες και σημαντικές θεατρικές στιγμές δεν εξαντλούνται μόνο σε αυτή τη λίστα.
Κείμενο Κάτια Σωτηρίου
Το τέλος της χειμερινής θεατρικής σεζόν μας επιφύλαξε και την ίσως πιο γοητευτική και συγκινητική παράσταση της χρονιάς. Στο Goodbye Lindita ο Mario Banussi χρησιμοποιεί τη συναισθηματική φαντασία για να απεικονίσει οδυνηρές στιγμές από τα έθιμα που σχετίζονται με το νεκρό σώμα. Ο σκηνοθέτης κάνει χρήση τόσο του ρεαλισμού όσο και του συμβολισμού, για να αποδώσει την καθολικότητα της προσωπικής εμπειρίας. Παρά την απουσία λόγου λόγω της σιωπής του θανάτου, ο συγγραφέας επικοινωνεί αποτελεσματικά αυτό το μήνυμα μέσω της ποιητικής γλώσσας.
Η άνοδος του Αρτούρο Ούι: Η απόφαση του Άρη Μπινιάρη να σκηνοθετήσει ένα έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ καταδεικνύει τη δέσμευσή του στο «ενεργό θέατρο – ενεργός θεατής». Το έργο διαδραματίζεται στο Σικάγο κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Κραχ, όπου κυριαρχούν οι συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος. Ο πρωταγωνιστής, Arturo Ui (ο καλύτερος Γιώργος Χρυσοστόμου που έχουμε δεί) οδηγεί μια αδίστακτη συμμορία για να αποκτήσει τον έλεγχο της τοπικής μαφίας, αντλώντας μια αλληγορία μεταξύ των πράξεων του και εκείνων του Αδόλφου Χίτλερ για διείσδυση και χειραγώγηση του πολιτικού και καπιταλιστικού συστήματος.
Ο Κωλόκαιρος στο Θέατρο Τζένη Καρέζη. Ίσως η πιο αγαπημένη μας παράσταση φέτος, μια συνταρακτικά γραμμένη αλληγορία – οδυνηρή αναπαράσταση των συνθηκών και επιλογών που μπορεί να συσκοτίσουν την πραγματικότητα των κοινωνικών και προσωπικών γεγονότων. Ρεαλισμός και χιούμορ, εξαιρετικές ερμηνείες από τους Στάθη Σταμουλακάτο, Θάνο Αλεξίου, Βασιλική Διαλυνά, Στέλιο Δημόπουλο, Αντώνη Τσιοτσιόπουλο.
Ο γάμος του Μάριου Ποντίκα στο Θέατρο Επι Κολωνώ. Ένα έργο που αποτυπώνει την παθογένεια στις δομές της νεοελληνικής κοινωνίας των δεκαετιών ’70-’80. Ευτυχώς, το έργο αγκαλιάζει τη φωτιά των σύγχρονων ορθολογικών προσεγγίσεων και αποτελεί ένα ακραίο σκηνικό ντοκουμέντο σεξιστικής βίας, το οποίο απέδωσε εξαιρετική με τη σκηνοθεσία της η Ελένη Σκότη.
Ψηλά απ’ τη γέφυρα” με τους Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη και Ιωάννα Παππά. Με την ακριβή σκηνοθεσία του, ο Γιώργος Νανούρης επικεντρώνεται αποκλειστικά στις εκφράσεις του προσώπου και τα συναφή συναισθήματα των υποκειμένων, εμποτίζοντας έτσι την παράσταση με μια αίσθηση ασφυκτικής απελπισίας, δύναμης και ενδοσκόπησης.
Ο τίτλος της πιο εκκεντρικά γοητευτικής παράστασης της χρονιάς ανήκει δικαιωματικά στην “Pomona“ του Άλιστερ ΜακΝτάουαλ, που παρουσιάστηκε στο θέατρο Πόρτα σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου. Μια παράσταση για τη δυστοπική παράλληλη – ή μήπως όχι; – πραγματικότητα μας, που «υποχρέωνε» το θεατή να τη σκέφτεται και να την αναλύει για μέρες μετά.
«O παγοπώλης έρχεται» στο θέατρο Προσκήνιο, σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση. Μια ειλικρινής και τρυφερή απεικόνιση των ματαιωμένων ηρώων που αναζητούν τη θέση τους στη ζωή. Ο χορός και η επαναλαμβανόμενη υπνωτική ενέργεια σε όλη την παράσταση μπορεί να ερμηνευθεί ως αναπαράσταση μέθης. Οι εξαιρετικοί ερμηνευτές επιτρέπουν στους εαυτούς τους την πολυτέλεια να ονειρεύονται και να έχουν ζωτικά ψέματα, προσθέτοντας βάθος και πολυπλοκότητα στην παράσταση.
Ακρότητες στο θέατρο Κάτω Από τη Γέφυρα. Ένα σκληρό έργο σε σκηνοθεσία Νίκου Δαφνή, που γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρο στη σύγχρονη κοινωνία λόγω της τάσης να λογοδοτούν τα θύματα βιασμού αντί να θεωρεί υπεύθυνο τον ένοχο. Ο μονόλογος της Μάρτζορι ( εξαίσια Ελεωνόρα Αντωνιάδου) για την αντιμετώπιση ενός θύματος βιασμού στην ακροαματική διαδικασία είναι γροθιά στην ατομική και κοινωνική συνείδηση.
Ο Γιώργος Παπαγεωργίου με τη γνώριμη συναισθηματική ματιά του σκηνοθέτησε με τρυφερότητα το εξαιρετικό αφήγημα της Σοφίας Αδαμίδου με στιγμές και αναμνήσεις της τελευταίας νύχτας της Μπέλλου πριν την εγχείρηση της. Η Κάτια Γκουλιώνη σε μια ακόμα ιδιαίτερη στιγμή της, διείσδυσε με επιτυχία στις θεμελιώδεις πτυχές της ψυχής της μεγάλης ερμηνεύτριας.
Ορφανά» στο Γκλόρια Μικρό. Ένα δυνατό κείμενο, με μια χειρουργικής ακρίβειας σκηνοθεσία από τον Κωνσταντίνο Μάρκελλο, που έδωσε έμφαση στο λόγο και τα σημαντικά και επίκαιρα ζητήματα του και που επέτρεψε ξεχωριστές ερμηνείες, με κυριότερη του Χρήστου Παπαδόπουλου.
Η Μάνα αυτουνού. Στο θέατρο Vault η Κική Μαυρίδου έδωσε φωνή στη μάνα του Κώστα Ταχτσή, την Έλλη Ζάχου-Ταχτσή επιτρέποντας τη διερεύνηση της προσωπικότητάς της και την πολυτάραχη σχέση της με τον γιο της. Η ερμηνεία της Ράνιας Σχίζα έγινε το talk of the town μεταξύ κοινού και κριτικών.
Ο Συνεργός. Σε κείμενο και σκηνοθεσία Γιώργου Χριστοδούλου μια παράσταση για την γυναικοκτονία της Βέροιας που συντάραξε στις αρχές του 2005 τη χώρα. Καλοδουλεμένες ερμηνείες και μια σκηνοθετική ματιά που επέδειξε οξυδέρκεια στην ιδεολογική και αισθητική ευθυγράμμιση μεταξύ των ερμηνευτών και του έργου.
Η φετινή χρονιά μας επιφύλαξε δυο ανεβάσματα του Κουκλόσπιτου του Ίψεν, διαμετρικά αντίθετα αλλά πολύ ενδιαφέροντα. Ο Πέτρος Νάκος στο Altera Pars σκηνοθέτησε τη Νόρα, Το σπίτι της κούκλας (και πρωταγωνίστησε μαζί με την εξαιρετική Αγγελική Κοντού), μια υποδειγματικά κλασική παράσταση που τιμά τον Ιψενικό λόγο.
Στο Θέατρο Πορεία ο Δημήτρης Τάρλοου έφερε το Κουκλόσπιτο στη σύγχρονη εποχή, με τους πρωταγωνιστές ( η Λένα Παπαληγούρα σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες της, και ο Γιώργος Χριστοδούλου άξιος Τόρβαλντ) να μάχονται με τους σύγχρονους ηθικούς και κοινωνικούς τους δαίμονες.
Άξια αναφοράς η παρουσία της Ελένης Ουζουνίδου σε δυο εξαιρετικές παραστάσεις φέτος: η καταπληκτική της ερμηνεία στη Σίρλει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου μας έδειξε για μια ακόμα φορά ότι είναι μια από τις καλύτερες ερμηνεύτριες που έχουν πατήσει το θεατρικό σανίδι.
Και στο κλείσιμο της χρονιάς, πριν λίγες ημέρες είχαμε τη χαρά να την απολαύσουμε στην Τουρκομερίτισσα, στο θέατρο Vault στο ρόλο της Μαρίκας Νίνου, σε μια ακόμα απολαυστική ερμηνεία που ακροβατεί ανάμεσα στο χιούμορ και τη συγκίνηση, με ιδανικό συμπαραστάτη το Δημήτρη Καρατζιά στο ρόλο του Τζίμη του Χοντρού.
Και φυσικά δεν θα μπορούσαμε να κλείσουμε αυτή τη σύντομη λίστα των παραστάσεων που ξεχωρίσαμε χωρίς ιδιαίτερη αναφορά σε τέσσερεις παραστάσεις που συνεχίστηκαν και φέτος και συγκίνησαν και ενθουσίασαν για μια ακόμα φορά: Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, με τον Πάνο Βλάχο να σαρώνει τη σκηνή ήταν το απόλυτο sold out και φέτος, όπως και οι Παίκτες του Γιώργου Κουτλή που συνέχισαν να εντυπωσιάζουν το κοινό. Και φυσικά, μια από τις πιο αγαπημένες μας παραστάσεις των τελευταίων ετών, ο εκπληκτικός Αίας , σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη, με τον Μιχάλη Σαράντη να ερμηνεύει συγκλονιστικά και τους εννιά ρόλους της τραγωδίας, και τον Απόστολο Χαντζαρά να συνομιλεί μαζί του ζωγραφίζοντας.