Με δεδομένο ότι ακόμα και κάθε μέρα να βλέπει κανείς μια θεατρική παράσταση στην Αθήνα, πρακτικά δεν θα καταφέρει να τις δει όλες, γράφουμε για τις παραστάσεις που ξεχωρίσαμε μέσα από τις αρκετές δεκάδες παραστάσεων που είδαμε τη χρονιά που μας πέρασε. Τρεις παραγωγές του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, αλλά και παραστάσεις του χειμώνα συνθέτουν ενα πολυσυλλεκτικό, πλούσιο θεατρικό καλειδοσκόπιο.
- Κείμενο Κάτια Σωτηρίου
«Ορέστεια» του Αισχύλου
σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου, στην Επίδαυρο από το Εθνικό Θέατρο
Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος προσφέρει μια ολοκληρωμένη εξέταση των φιλοσοφικών, θρησκευτικών και οντολογικών θεμάτων που υπάρχουν στην αισχυλική τριλογία, αρθρώνοντας αυτά τα στοιχεία μέσα από έναν πολιτικά φορτισμένο φακό. Η ανάλυσή του υπογραμμίζει τη μετάβαση από ένα «παλιό» παράδειγμα που χαρακτηρίζεται από αυτοδικαιότητα και αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «δημοκρατία» σε έναν πιο ορθολογικά δομημένο κόσμο που διέπεται από τις ολύμπιες θεότητες και το δικαστικό πλαίσιο της αθηναϊκής δημοκρατίας. Έξοχα δουλεμένος χορός και μια τρίωρη Ορέστεια – θεατρικό παράδειγμα.
«Elizabeth Costello / J.M. Coetzee: Επτά μαθήματα και πέντε παραβολές» του Ρ.Μ. Κούτσι
σε σκηνοθεσία Κριστόφ Βαρλικόφσκι, στο Φεστιβάλ Αθηνών – Πειραιώς 260
Ο διακεκριμένος δημιουργός σχεδιάζει ένα περίπλοκο πνευματικό πλαίσιο που αιχμαλωτίζει τους θεατές που κατέχουν βαθιά κατανόηση της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της τέχνης. οι παραλλαγές στις σκηνικές μετενσαρκώσεις υπογραμμίζουν τη θεμελιώδη σημασία του έργου: αντανακλά τη θέση του πνευματικού ατόμου στη μεταβατική φάση του δυτικού πολιτισμού, ενώ ταυτόχρονα διερευνά τη δυαδικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης μεταξύ του πνευματικού και του απτού πεδίου.
Ηecuba not Ηecuba (σκην. Τιάγκο Ροντρίγκες)
Η αντισυμβατική παράσταση του Τιάγκο Ροντρίγκεζ υφαίνει το μύθο με την πραγματική ιστορία. Η «Εκάβη» του Ευριπίδη συναντά την πραγματική ιστορία μιας θυμωμένης μητέρας που παλεύει ενάντια στη συγκάλυψη της εξουσίας και την απουσία δικαιοσύνης. Η ύπαρξη της ηθοποιού συνυφαίνεται με εκείνη της Εκάβης, με αποτέλεσμα μια αφήγηση όπου η μια ιστορία μεταβαίνει απρόσκοπτα σε μια άλλη. Οι διακρίσεις μεταξύ θεατρικής αναπαράστασης και βιωμένης εμπειρίας, καθώς και μεταξύ αρχαίας και σύγχρονης τραγωδίας, γίνονται δυσδιάκριτες. Οι σφαίρες του αρχαίου και του σύγχρονου, του μυθικού και του ρεαλιστικού, έχουν παραλληλιστεί επανειλημμένα σε όλη την ιστορία και συγκλίνουν για άλλη μια φορά.
“The Doctor” (σκην. Κατερίνα Ευαγγελάτου)
Η σαρωτική παράσταση της Κατερίνας Ευαγγελάτου στο πολυσυζητημένο θεατρικό θρίλερ του Ρόμπερτ Άικ. Το έργο, παίζει με τα όρια της αντίληψης του κοινού, ενώ προσφέρει μια βαθιά κριτική της διάχυτης επιρροής της πολιτικής ορθότητας και της κουλτούρας ακύρωσης. Αυτή η προκλητική αλληλεπίδραση εκδηλώνεται μέσα από μια σχολαστικά σχεδιασμένη παράσταση που έχει συγκεντρώσει εκτενείς συζητήσεις, παράλληλα με συναρπαστικές ερμηνείες από το καστ, με την Στεφανία Γουλιώτη στην ίσως κορυφαία ερμηνεία της χρονιάς.
“Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος”
Ένας μονόλογος που παραδίδεται από επτά ξεχωριστές φωνές, παρόμοιος με ένα τελετουργικό εξορκισμού, το οποίο διερευνά ένα τραγικό γεγονός που διαδραματίζεται στο γραφικό αγροτικό τοπίο ενός απαράμιλλου μικρού χωριού. Σε αυτό το περιβάλλον, όπου σημαντικά γεγονότα σπάνια συμβαίνουν, αποκαλύπτονται οι ζωές αρκετών κατοίκων, και τα περίπλοκα μυστικά που είναι ενσωματωμένα στη διαπροσωπική τους δυναμική. Ένα εξαιρετικό έργο του Ζουζέπ Μαρία Μιρό σε σκηνοθεσία Ζωής Ξανθοπούλου , που όμως έγραψε ιστορία στη θεατρική Αθήνα, χάρη στη συγκλονιστική ερμηνεία του Αργύρη Ξάφη, που με αδιόρατες κινήσεις και εκφράσεις διαπερνά τους χαρακτήρες με ιδιαίτερη ευαισθησία και λεπτότητα.
Όλοι εμείς πουλιά – Εθνικό Θέατρο
Στη Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» εκτυλίχθηκε μια συγκλονιστική οικογενειακή κρίση, όπου το γνώριμο περιβάλλον φορτίζεται από τη βία του κόσμου και τα βάρη των κληρονομημένων τραυμάτων. Το “Όλοι Εμείς Πουλιά” είναι ένα έργο που εξερευνά τις ταυτότητες ως δίκοπα μαχαίρια – ενώ προσφέρουν την αίσθηση της ασφάλειας του ανήκειν, ταυτόχρονα περιορίζουν και φυλακίζουν. Οι θεατές ακολουθησαν τους ήρωες σε ένα έντονο ταξίδι (αυτό)ανακάλυψης, καθώς πασχίζαν να ξεφύγουν από τα τείχη, τόσο τα εξωτερικά όσο και τα εσωτερικά. Μέσα από την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, το έργο υπερέβη τα σύνορα και μετατράπηκε σε έναν ύμνο για την ελευθερία – την ελευθερία να ζούμε σαν πουλιά, φλεγόμενοι από τον ακατανίκητο πόθο για το άλλο, το διαφορετικό.
Οι παραστάσεις που συνεχίζουν
Ανεξάρτητα Κράτη – Θέατρο Χώρα
Μετά την επιτυχία του “Κωλόκαιρου”, που άφησε έντονο αποτύπωμα στη θεατρική σκηνή, ο Γιώργος Παλούμπης και ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος συνεχίζουν τη δημιουργική τους συνεργασία με μια νέα, τολμηρή πρόταση. Στο θέατρο Χώρα, παρουσιάζουν τα “Ανεξάρτητα Κράτη”, ένα έργο εμπνευσμένο από την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της Ελλάδας στο κατώφλι των δεκαετιών του ’70 και ’80. Με την χαρακτηριστική τους ματιά, που παντρεύει τον ωμό ρεαλισμό, τη σκληρή γλώσσα και το αιχμηρό χιούμορ, μετατρέπουν υποθετικά (ή ίσως πραγματικά) γεγονότα σε ένα δημοσιογραφικό δράμα γεμάτο ένταση και διεισδυτική ματιά. Το νέο τους έργο αποτελεί μια καθηλωτική αφήγηση της εποχής, φωτίζοντας τις αντιφάσεις της, μέσα από τη μοναδική θεατρική γλώσσα που τους έχει καθιερώσει.
Λεωφορείο ο Πόθος – Θέατρο Προσκήνιο
Η παράσταση “Λεωφορείο ο Πόθος”, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, αναδεικνύει με μοναδικό τρόπο την ένταση και την τραγικότητα του αριστουργήματος του Τενεσί Ουίλιαμς. Στο Θέατρο Προσκήνιο, η εμβληματική ιστορία της Μπλανς Ντιμπουά ζωντανεύει με μια σύγχρονη οπτική, που εστιάζει στις λεπτές ισορροπίες μεταξύ της ψυχικής πτώσης και της στυγνής κοινωνικής πραγματικότητας.
Η σκηνοθετική προσέγγιση του Καραντζά είναι λιτή αλλά γεμάτη ένταση, αναδεικνύοντας το ψυχικό βάρος της ηρωίδας και τη σύγκρουσή της με την ωμή πραγματικότητα που αντιπροσωπεύει ο Στάνλεϊ. Οι φωτισμοί, τα σκηνικά και η μουσική δημιουργούν μια καθηλωτική ατμόσφαιρα, ενισχύοντας τη συναισθηματική φόρτιση του έργου, στο ίσως καλύτερο ανέβασμα του έργου στην Ελλάδα, με την Αλεξία Καλτσίκη και τον Άρη Μπαλή σε σπουδαίες ερμηνείες.
Prima Facie – Θέατρο Πορεία
Η παράσταση “Prima Facie”, με πρωταγωνίστρια τη Λένα Παπαληγούρα, φέρνει στο φως ένα συγκλονιστικό έργο που θέτει επί τάπητος θέματα δικαιοσύνης, εξουσίας και έμφυλης ανισότητας. Σε σκηνοθεσία Γιώργου Οικονόμου, το έργο της Suzie Miller παρουσιάζεται στο Θέατρο Πορεία συνδυάζοντας την ένταση του δικαστικού δράματος με την ευαισθησία μιας βαθιά ανθρώπινης αφήγησης.
Η Παπαληγούρα, με την εξαιρετική της ερμηνεία, καταφέρνει να δώσει φωνή στην πρωταγωνίστρια, μια δυναμική δικηγόρο που αναγκάζεται να έρθει αντιμέτωπη με τις ίδιες τις αρχές του δικαιικού συστήματος. Μέσα από τις αντιφάσεις και τα διλήμματα του χαρακτήρα, η ηθοποιός καθηλώνει το κοινό με τη συναισθηματική της ένταση και την εσωτερική της αλήθεια.
Ήταν όλοι τους παιδιά μου – Θέατρο Αλκυονίς
Η παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιώργος Νανούρης, το αριστούργημα του Άρθουρ Μίλλερ «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», ζωντανεύει στη σκηνή του Θεάτρου Αλκυονίς με ένα εξαιρετικό σύνολο ηθοποιών.
Πρόκειται για ένα κλασικό έργο που παραμένει εκπληκτικά επίκαιρο, χάρη στη διαχρονική θεματολογία του και τη βαθιά ανθρώπινη διάστασή του. Η σκηνοθεσία του Νανούρη χαρακτηρίζεται από απλότητα και προσοχή στη λεπτομέρεια, ενώ οι χαρακτήρες του έργου αναπτύσσονται με τρόπο που καθηλώνει το κοινό μέχρι την τελευταία σκηνή. Ο σκηνοθέτης αξιοποιεί ευφάνταστα στοιχεία για να δημιουργήσει μια ανθρώπινη, φορτισμένη συναισθηματικά σχεδόν μαγική ατμόσφαιρα. Οι ερμηνείες του Γάλλου και της Μάσχα ξεχωρίζουν για την ένταση και τη χημεία τους, προσφέροντας μια μοναδική θεατρική εμπειρία που σε κάνει να θες να τους παρακολουθείς ξανά και ξανά.
Το θεατρικό έργο «Δυο Πορτοκάλια για τα Χριστούγεννα», γραμμένο και σκηνοθετημένο από τον Κωνσταντίνο Μάρκελλο, παρουσιάζεται στο Θέατρο Εν Αθήναις και ξετυλίγει την ιστορία τριών ανθρώπων που παλεύουν να συμφιλιωθούν με το παρελθόν τους, σημαδεμένο από το καθεστώς του Νικολάε Τσαουσέσκου. Μέσα από έναν βαθιά προσωπικό και πολιτικό διάλογο, το έργο εξετάζει τις συνέπειες της δικτατορίας, την πτώση του καθεστώτος και τα ψυχικά τραύματα που παραμένουν ανεπούλωτα, αναδεικνύοντας τις ενοχές και τα υπαρξιακά ερωτήματα που στοιχειώνουν τους χαρακτήρες. Με τον Γιώργο Παπαπαύλου σε μια σπουδαία θεατρική στιγμή του και τους Ανδρέα Νάτσιο και Ελένη Στεργίου να συγκινούν με τις ερμηνείες τους.
