(The Curious Incident of the Dog in the Night-Time) του Σάιμον Στίβενς (Simon Stephens). Βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Μαρκ Χάντον (Mark Haddon)
Για τον Άγγλο θεατρικό συγγραφέα Σάιμον Στίβενς (1971), που ζει στο Λονδίνο, έχω γράψει με την ευκαιρία της κριτικής παρουσίασης της παράστασης Heisenberg. Τα έργα του παίζονται σε όλη την Ευρώπη (ο πιο συχνά παρουσιασμένος συγγραφέας στη Γερμανία) καθώς και στις ΗΠΑ. Το Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα αποτελεί τη θεατρική μεταφορά του ομότιτλου, πολύ επιτυχημένου, βιβλίου του Άγγλου συγγραφέα Μαρκ Χάντον. Το έργο έχει βραβευτεί με επτά βραβεία Olivier, ρεκόρ που έχει ξεπεραστεί μόνο από το Harry Potter που τιμήθηκε με εννέα παρόμοια βραβεία. Η πρώτη παρουσίαση έγινε στο Royal National Theatre του Λονδίνου το 2012. Το πρώτο ανέβασμα στις ΗΠΑ έγινε στο Broadway το 2014 όπου επίσης απέσπασε έναν μεγάλο αριθμό βραβείων (Drama Desk Award for Outstanding Play, 2015 Outer Critics Circle Award Outstanding New Broadway Play, the 2015 Drama League Award for Outstanding Production of a Broadway or Off-Broadway Play, and the 2015 Tony Award for Best Play).
Κριτική Στέλιος Αντωνιάδης
ΤΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΩΣΤΟΣ ΓΟΝΙΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΗ ΥΠΟΘΕΣΗ
Υπόθεση
Το παιδί συνήθως είναι παιδί που σημαίνει έναν μικρό σε ηλικία και όχι στο δέμας άνθρωπο στον οποίο δεν έχει ακόμα επικρατήσει το υπερεγώ, ο αυτοέλεγχος, κάτι που του επιτρέπει να κάνει αταξίες, σκανδαλιές, ζαβολιές και πολλά άλλα. Υπάρχουν όμως και μερικά παιδιά (γύρω στο 5% των παιδιών και των ενηλίκων) που είναι υπερβολικά άτακτα, δεν μπορούν να υπακούσουν στις εντολές των γονέων ή των δασκάλων τους, παρουσιάζουν διάσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα, μαθησιακά προβλήματα και μπορεί να έχουν: κατάθλιψη, εναντιωματική /προκλητική συμπεριφορά, διαταραχή επικοινωνίας και πολλά άλλα. Στις περιπτώσεις αυτές ο Παιδίατρος μετά από τον απαιτούμενο έλεγχο, μιλάει για μια διαταραχή που ονομάζεται, ΔΕΠΥ (Διαταραχή επικέντρωσης προσοχής / υπερκινητικότητα). Δεν θέλω να γράψω περισσότερα γιατί το κείμενο θα πάψει να έχει τη μορφή μιας θεατρικής κριτικής και θα μοιάζει περισσότερο ένα γραπτό που απευθύνεται σε γιατρούς.
Στο έργο βλέπουμε ένα αγόρι ηλικίας 15 ετών (Γιάννης Νιάρρος) που πάσχει από ΔΕΠΥ και προσπαθεί να εξιχνιάσει τα αίτια θανάτου ενός σκύλου. Με την ευκαιρία αυτή παρουσιάζονται οι σχέσεις του εφήβου με τους γονείς του, με τη δασκάλα του, τα προβλήματα του με τους άλλους, οι δεξιότητές του που τον κάνουν να είναι μαθηματική διάνοια, αριθμομνήμων, να γνωρίζει όλες τις πρωτεύουσες αλλά και μερικά από τα προβλήματα που έχουν τα παιδιά που πάσχουν από αυτήν τη διαταραχή. Επίσης παρουσιάζονται κάποιες «ιδιαιτερότητες» του όπως ότι δεν μπορεί ποτέ να πει ψέματα, δεν θέλει να τον αγγίζουν, δεν εμπιστεύεται του ξένους. Προσπαθώντας να βρει τον δολοφόνο ανακαλύπτει πολλά δυσάρεστα όπως το ψέμα του πατέρα του για το ότι η μητέρα του έχει πεθάνει, ενώ στην πραγματικότητα έχει χωρίσει τον πατέρα του και ζει στο Λονδίνο με τον σύντροφό της αλλά και ότι τελικά ο δολοφόνος του σκύλου είναι ο πατέρας του.
Ο νεαρός ο οποίος ποτέ δεν έχει βγει έξω από την κωμόπολη που ζει αποφασίζει να πάει να βρει τη μητέρα του ταξιδεύοντας για πρώτη φορά και αντιμετωπίζοντας διάφορες δυσκολίες τις οποίες όμως καταφέρνει να ξεπεράσει. Η μητέρα του (Μαρία Καλλιμάνη) τον υποδέχεται με αγάπη αλλά εκείνος τελικά αποφασίζει να επιστρέψει στην βάση του, κοντά στον πατέρα του (Θέμης Πάνου) που πάντα τον αντιμετώπιζε με κατανόηση και συμπάθεια για να συνεχίσει τις σπουδές του. Στις εξετάσεις κατορθώνει να διακριθεί αποδεικνύοντας ότι αποτελεί μαθηματική διάνοια. Η υπόθεση παρουσιάζεται με διαφορετικό τρόπο από ότι στο βιβλίο, με τη μορφή θέατρο μέσα στο θέατρο μια και το διαβάζει η δασκάλα (Αλεξάνδρα Αϊδίνη) από το ημερολόγιο του παιδιού.
Το έργο όπως ανέφερα παραπάνω παίζεται με μεγάλη επιτυχία και έχει αποσπάσει πολλά βραβεία. Ανυπόκριτα όμως πρέπει να ομολογήσω πως παρόλο που δεν είναι κακό (εάν εξαιρέσει κανείς τη μεγάλη διάρκειά του), δεν νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα πρωτότυπο. Οι περιπτώσεις των παιδιών-εφήβων-ενηλίκων με προβλήματα συμπεριφοράς έχουν παρουσιαστεί και άλλες φορές με επίσης μεγάλη επιτυχία (στοχεύουν στην ευαισθησία του θεατή). Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως δίνει ένα αισιόδοξο μήνυμα το οποίο έχει σχέση με την έκβαση αυτών των περιστατικών, κάτι σίγουρα πολύ ευχάριστο αλλά και κάτι πολύ καλά γνωστό στους γιατρούς και στους γονείς. Το ίδιο συμβαίνει και με τη συμπτωματολογία αυτών των ανθρώπων η οποία παρουσιάζεται για να δείξει τα προβλήματα που μπορεί να προκληθούν τόσο μέσα στην οικογένεια όσο και στο κοινωνικό σύνολο. Σε κάποιες κριτικές διάβασα για χιούμορ που δεν νομίζω ότι προσφέρετε για αυτές τις περιπτώσεις, δεν γελάς με την παράξενη συμπεριφορά ενός παιδιού που έχει πρόβλημα, όσο αστεία και αν είναι (που πολλές φορές μπορεί να είναι). Είναι δε πολύ καλά γνωστό ότι τα παιδιά αυτά μπορούν να βοηθηθούν με την έγκαιρη διάγνωση και τη σωστή αντιμετώπιση. Ο ρόλος της γλυκιάς, υπομονετικής και στοργικής δασκάλας είναι πολύ σημαντικός και πολύ σωστά παρουσιάζεται. Εκείνο που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι είμαστε στο θέατρο και όχι σε κάποιο ιατρικό συνέδριο, βλέπουμε ένα θεατρικό έργο βασισμένο σε ένα μυθιστόρημα. Δεν διαβάζουμε κάποια επιστημονική εργασία ή κάποιο ιατρικό σύγγραμμα που υποχρεωτικά πρέπει να αναλύει την πάθηση με όλες τις λεπτομέρειες. Και μια δική μου παραξενιά: το όνομα του σκύλου μου έκανε μεγάλη εντύπωση που είναι Wellington, ένδοξο όνομα ενός μεγάλου ήρωα της αγγλικής ιστορίας (ο νικητής του Ναπολέοντα).”>(The Curious Incident of the Dog in the Night-Time) του Σάιμον Στίβενς (Simon Stephens).
Βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Μαρκ Χάντον (Mark Haddon) Για τον Άγγλο θεατρικό συγγραφέα Σάιμον Στίβενς (1971), που ζει στο Λονδίνο, έχω γράψει με την ευκαιρία της κριτικής παρουσίασης της παράστασης Heisenberg. Τα έργα του παίζονται σε όλη την Ευρώπη (ο πιο συχνά παρουσιασμένος συγγραφέας στη Γερμανία) καθώς και στις ΗΠΑ. Το Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα αποτελεί τη θεατρική μεταφορά του ομότιτλου, πολύ επιτυχημένου, βιβλίου του Άγγλου συγγραφέα Μαρκ Χάντον. Το έργο έχει βραβευτεί με επτά βραβεία Olivier, ρεκόρ που έχει ξεπεραστεί μόνο από το Harry Potter που τιμήθηκε με εννέα παρόμοια βραβεία.
Η πρώτη παρουσίαση έγινε στο Royal National Theatre του Λονδίνου το 2012. Το πρώτο ανέβασμα στις ΗΠΑ έγινε στο Broadway το 2014 όπου επίσης απέσπασε έναν μεγάλο αριθμό βραβείων (Drama Desk Award for Outstanding Play, 2015 Outer Critics Circle Award Outstanding New Broadway Play, the 2015 Drama League Award for Outstanding Production of a Broadway or Off-Broadway Play, and the 2015 Tony Award for Best Play). Υπόθεση Το παιδί συνήθως είναι παιδί που σημαίνει έναν μικρό σε ηλικία και όχι στο δέμας άνθρωπο στον οποίο δεν έχει ακόμα επικρατήσει το υπερεγώ, ο αυτοέλεγχος, κάτι που του επιτρέπει να κάνει αταξίες, σκανδαλιές, ζαβολιές και πολλά άλλα. Υπάρχουν όμως και μερικά παιδιά (γύρω στο 5% των παιδιών και των ενηλίκων) που είναι υπερβολικά άτακτα, δεν μπορούν να υπακούσουν στις εντολές των γονέων ή των δασκάλων τους, παρουσιάζουν διάσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα, μαθησιακά προβλήματα και μπορεί να έχουν: κατάθλιψη, εναντιωματική /προκλητική συμπεριφορά, διαταραχή επικοινωνίας και πολλά άλλα.
Στις περιπτώσεις αυτές ο Παιδίατρος μετά από τον απαιτούμενο έλεγχο, μιλάει για μια διαταραχή που ονομάζεται, ΔΕΠΥ (Διαταραχή επικέντρωσης προσοχής / υπερκινητικότητα). Δεν θέλω να γράψω περισσότερα γιατί το κείμενο θα πάψει να έχει τη μορφή μιας θεατρικής κριτικής και θα μοιάζει περισσότερο ένα γραπτό που απευθύνεται σε γιατρούς. Στο έργο βλέπουμε ένα αγόρι ηλικίας 15 ετών (Γιάννης Νιάρρος) που πάσχει από ΔΕΠΥ και προσπαθεί να εξιχνιάσει τα αίτια θανάτου ενός σκύλου. Με την ευκαιρία αυτή παρουσιάζονται οι σχέσεις του εφήβου με τους γονείς του, με τη δασκάλα του, τα προβλήματα του με τους άλλους, οι δεξιότητές του που τον κάνουν να είναι μαθηματική διάνοια, αριθμομνήμων, να γνωρίζει όλες τις πρωτεύουσες αλλά και μερικά από τα προβλήματα που έχουν τα παιδιά που πάσχουν από αυτήν τη διαταραχή. Επίσης παρουσιάζονται κάποιες «ιδιαιτερότητες» του όπως ότι δεν μπορεί ποτέ να πει ψέματα, δεν θέλει να τον αγγίζουν, δεν εμπιστεύεται του ξένους. Προσπαθώντας να βρει τον δολοφόνο ανακαλύπτει πολλά δυσάρεστα όπως το ψέμα του πατέρα του για το ότι η μητέρα του έχει πεθάνει, ενώ στην πραγματικότητα έχει χωρίσει τον πατέρα του και ζει στο Λονδίνο με τον σύντροφό της αλλά και ότι τελικά ο δολοφόνος του σκύλου είναι ο πατέρας του. Ο νεαρός ο οποίος ποτέ δεν έχει βγει έξω από την κωμόπολη που ζει αποφασίζει να πάει να βρει τη μητέρα του ταξιδεύοντας για πρώτη φορά και αντιμετωπίζοντας διάφορες δυσκολίες τις οποίες όμως καταφέρνει να ξεπεράσει.
Η μητέρα του (Μαρία Καλλιμάνη) τον υποδέχεται με αγάπη αλλά εκείνος τελικά αποφασίζει να επιστρέψει στην βάση του, κοντά στον πατέρα του (Θέμης Πάνου) που πάντα τον αντιμετώπιζε με κατανόηση και συμπάθεια για να συνεχίσει τις σπουδές του. Στις εξετάσεις κατορθώνει να διακριθεί αποδεικνύοντας ότι αποτελεί μαθηματική διάνοια. Η υπόθεση παρουσιάζεται με διαφορετικό τρόπο από ότι στο βιβλίο, με τη μορφή θέατρο μέσα στο θέατρο μια και το διαβάζει η δασκάλα (Αλεξάνδρα Αϊδίνη) από το ημερολόγιο του παιδιού. Το έργο όπως ανέφερα παραπάνω παίζεται με μεγάλη επιτυχία και έχει αποσπάσει πολλά βραβεία. Ανυπόκριτα όμως πρέπει να ομολογήσω πως παρόλο που δεν είναι κακό (εάν εξαιρέσει κανείς τη μεγάλη διάρκειά του), δεν νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα πρωτότυπο.
Οι περιπτώσεις των παιδιών-εφήβων-ενηλίκων με προβλήματα συμπεριφοράς έχουν παρουσιαστεί και άλλες φορές με επίσης μεγάλη επιτυχία (στοχεύουν στην ευαισθησία του θεατή). Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως δίνει ένα αισιόδοξο μήνυμα το οποίο έχει σχέση με την έκβαση αυτών των περιστατικών, κάτι σίγουρα πολύ ευχάριστο αλλά και κάτι πολύ καλά γνωστό στους γιατρούς και στους γονείς. Το ίδιο συμβαίνει και με τη συμπτωματολογία αυτών των ανθρώπων η οποία παρουσιάζεται για να δείξει τα προβλήματα που μπορεί να προκληθούν τόσο μέσα στην οικογένεια όσο και στο κοινωνικό σύνολο. Σε κάποιες κριτικές διάβασα για χιούμορ που δεν νομίζω ότι προσφέρετε για αυτές τις περιπτώσεις, δεν γελάς με την παράξενη συμπεριφορά ενός παιδιού που έχει πρόβλημα, όσο αστεία και αν είναι (που πολλές φορές μπορεί να είναι). Είναι δε πολύ καλά γνωστό ότι τα παιδιά αυτά μπορούν να βοηθηθούν με την έγκαιρη διάγνωση και τη σωστή αντιμετώπιση. Ο ρόλος της γλυκιάς, υπομονετικής και στοργικής δασκάλας είναι πολύ σημαντικός και πολύ σωστά παρουσιάζεται. Εκείνο που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι είμαστε στο θέατρο και όχι σε κάποιο ιατρικό συνέδριο, βλέπουμε ένα θεατρικό έργο βασισμένο σε ένα μυθιστόρημα. Δεν διαβάζουμε κάποια επιστημονική εργασία ή κάποιο ιατρικό σύγγραμμα που υποχρεωτικά πρέπει να αναλύει την πάθηση με όλες τις λεπτομέρειες. Και μια δική μου παραξενιά: το όνομα του σκύλου μου έκανε μεγάλη εντύπωση που είναι Wellington, ένδοξο όνομα ενός μεγάλου ήρωα της αγγλικής ιστορίας (ο νικητής του Ναπολέοντα).
Συντελεστές
Στη μετάφραση της Κοραλίας Σωτηριάδου δεν διέκρινα κανένα πρόβλημα.
Η σκηνοθεσία του πάντα πολύ καλού Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου πολύ σωστή.
Το σκηνικό της Μαγδαλινής Αυγερινού με τους κύβους που συνεχώς αλλάζουν θέση μπορεί να θεωρηθεί ευρηματικό αλλά αυτό το συνεχές σούρτα-φέρτα σίγουρα κουράζει.
Τα κοστούμια (Κλαιρ Μπρέισγουελ), ο σχεδιασμός φωτισμών του πάντα καλού και γνωστού Σάκη Μπιρμπίλη, όπως και η μουσική (Σταύρος Γασπαράτος) βοηθούν απόλυτα ικανοποιητικά την παράσταση. Το ίδιο επιτυγχάνουν και όλοι οι άλλοι συντελεστές.
Παίζουν Το έργο στηρίζεται στην ερμηνεία του πρωταγωνιστή Κρίστοφερ Μπουν. Η ερμηνεία του Γιάννη Νιάρρου είναι πολύ καλή και του αξίζουν συγχαρητήρια, είναι ένας πολλά υποσχόμενος ηθοποιός ο οποίος με τη σωστή καθοδήγηση, μελέτη και εργατικότητα μπορεί να διαπρέψει. Ο ρόλος με έκανε να σκεφτώ τις ερμηνείες μερικών πολύ μεγάλων ηθοποιών, σε έργα με παρόμοιο θέμα, όπως του Dustin Hoffman, του Tom Hanks ή του Shawn Penn και να έχω κάποια ερωτηματικά. Όλοι οι άλλοι ηθοποιοί: Μ. Καλλιμάνη, Αλ. Αϊδίνη, Θ. Πάνου, Μ. Κατσανδρή, Θ. Κούκιος, Γ. Γιαννακάκος, Β. Χρήστου, Σπ. Κυριαζόπουλος. Σκην.: Μ. Αυγερινού. Κοστ.: Κλ. Μπρέισγουελ. Μουσ.: Στ. Γασπαράτος. ερμήνευαν τους ρόλους τους με συνέπεια Διαρκεια : 140 ‘
Πολυ καλα υλοποιημενη παρασταση ,με πολυ καλες ερμηνειες .Αφαιρετικα σκηνικα που επαιρναν τονο και χρωμα απο τα κουστουμια,με αποτελεσμα πολυ αρμονικο. Ομως ως εκπαιδευτικος ,δε θα το συστηνα διοτι αφενος μεσω της πλοκης προβαλλεται περισσοτερο το προβλημα αντιμετωπισης του αυτισμου απο το ζευγαρι των γονεων του νεαρου και η ανεπαρκεια τους στη διαχειριση ,αφετερου η δολοφονια του σκυλου με διγρανι ,τροπος ιδιαιτερα απεχθης μενει ατιμωρητη .Δηλαδη ποιο μηνυμα περναμε στα παιδια ?Την κακοποιηση των ζωων απο τον πατερα (που ετσι κι αλλιως ειναι το γονεικο προτυπο) χωρις καμια ευαισθησια απο την πολιτεια για αυτο το φονο και καμια τιμωρια ?Ενος πλασματος που δεν εφταιξε σε τιποτα και μαλιστα ,οταν κεντρικος ηρωας ειναι ενα παιδι στο φασμα του αυτισμου ,που οσοι ασχοληθηκαμε με την ιδιαιτεροτητα αυτη γνωριζουμε τη σχεση που αποκτουν αυτα τα παιδια με τα κατοικιδια.Ακομα και ο τιτλος θεωρω οτι ειναι ηδη επιβαρυμενος.Και εντελως τυχαια ,χθες στο σχολειο μας παρακολουθησαμε μια παρουσιαση με σκυλο οδηγο τυφλων και της κηδεμονος του που ηταν εξαιρετικα ευαισθητο ως θεμα και σημερα πηγαμε να δουμε αυτο.Μεγαλη αντιθεση .Απο μενα οχι