Ο Πολυχώρος Vault παρουσιάζει την Ψιλικατζού, με τη Λένα Ουζουνίδου, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, βασισμένη στο βιβλίο της Κωνσταντίνας Δελημήτρου: της πραγματικής Ψιλικατζούς.
Το έργο
Ήταν Μάιος του 2005 όταν το psilikatzoy.blogspot.com είδε το φως της ιντερνετικής δημοσιότητας. Μια νεαρή γυναίκα, γράφει από το ψιλικατζίδικο της για την καθημερινότητα της όπως τη ζει μέσα από τη δουλειά της, αυτή τη φορά όμως σε ένα διαδικτυακό ημερολόγιο, το οποίο θα μπορούσε να μοιραστεί με οποιονδήποτε χρήστη internet. Οι χρήστες του internet παρακολουθούσαν μέσα από τις ιστορίες της ένα τμήμα της καθημερινότητας μας που δεν θα μπορούσε να χωρέσει στα παραδοσιακά ΜΜΕ. Οι ιστορίες της ψιλικατζούς, όπως ονόμασε τον διαδικτυακό εαυτό της, άρεσαν και είχαν ανταπόκριση. Και επειδή στην εποχή μας, τα blogs δεν αντικατέστησαν τα βιβλία, τα γραπτά στην οθόνη θα μεταφέρονταν στο χαρτί. Η Ψιλικατζού θα γινόταν βιβλίο. Μαζί με την αναγνώριση στο internet και την μεγάλη επισκεψιμότητα (εώς και 1500 άνθρωποι την ημέρα την διάβαζαν) ήρθε και η πρόταση για την έκδοση ενός βιβλίου. Τότε άλλαξαν όλα. Η ανώνυμη δικτυογράφος έγινε επώνυμη κι αυτό το άντεξε για μόλις ενάμισι χρόνο ακόμα.
Το κείμενο της ίσως δεν είναι ένα τσεχωφικό λογοτέχνημα, αλλά είναι ευρηματικό, έχει γωνίες με εκπλήξεις, και πατά με πείσμα στην πραγματική ζωή. «Η ψιλικατζού» λέει με όμορφο τρόπο μία ιστορία της διπλανής πόρτας, αραιώνοντας την πίκρα με χιούμορ, σκουπίζοντας τα δάκρυα με χαραμάδες ελπίδας. Μία γυναίκα που θέλει να ζήσει το παραμύθι της, το όνειρο της, που «αποκλείεται να μην της συμβεί.» Μένει σε ένα τυπικό διαμέρισμα, ανοίγει το δικό της μαγαζί, παλεύει για να κάνει ένα παιδί. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι δυο άνθρωποι για να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί, η αγάπη που τους κρατά μαζί στο ταξίδι αυτό για την επίτευξη του στόχου τους. Για κάποιες γυναίκες, ο δρόμος προς τη μητρότητα είναι πολύ δύσκολος. Μπορεί να προσπαθούν για χρόνια, να έχουν δοκιμάσει τη μέθοδο της εξωσωματικής ή και τα δύο, και παρά τη θέλησή τους να γίνουν μητέρες, να μην τα καταφέρνουν. Η αφήγηση του παρελθόντος με σεβασμό δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης προς τον άνθρωπο που αφορά, αλλά και ενσυναίσθησης. Οι αφηγήσεις δε γίνονται μόνο για να καταλάβουμε τα γεγονότα, αλλά για να αντιληφθούμε και την απόγνωση των ανθρώπων που ηττήθηκαν από αυτά.
Η παράσταση
Η διασκευή του Δημήτρη Καρατζιά έφερε στη σκηνή του Vault μια μυθοπλασία στηριζόμενη στα πραγματικά γεγονότα όπου ο χαρακτήρας είναι ζωντανός, ανάγλυφος, γήινος, με ευαισθησία, με αγάπη για τους άλλους αλλά και αυστηρότητα. Όπως μας την περιέγραψε στο blog της η Ψιλικατζού, και όπως την φανταζόμασταν. Δεν ήταν σκοπός να μιλήσει για μια ηρωίδα, οπότε και να αναζητήσει τρόπους θεατρικούς για την εξιδανίκευση της. Σκοπός ήταν να μπει στο μυαλό και την ψυχή μιας γυναίκας και να καταλάβουμε ποια ήταν, πώς έζησε, πώς ένοιωθε και σκεφτόταν σε αυτή τη μοναξιά που της έφερε η δυσκολία, και με αυτές τις επιλογές στη ζωή της, τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες, την ανάγκη της επικοινωνίας, αλλά και τη ματαίωσή της, τον ίλιγγο του υπαρξιακού κενού που έφερε η μη πραγμάτωση του ονείρου της. Μέσα στα λόγια της, η καθημερινότητας μιας φτωχής συνοικίας, με τους Έλληνες και τους ξένους πελάτες, με τα χαρακτηριστικά του καθενός, με τα αστεία, τις δύσκολες στιγμές, τα τερτίπια, και τις δυσκολίες. Φτώχεια και ανάγκη: υλική και συναισθηματική.
Η σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζιά διαυγής, δυναμική και συνεπής στο στόχο της επέτρεψε τους συγκινησιακούς κραδασμούς του έργου, αφήνοντας χώρο στο λόγο, και κυρίως στην ερμηνεία. Γιατί από ένα σημείο και μετά η ερμηνεία της Λένας Ουζουνίδου σκεπάζει τα πάντα.
Η Λένα Ουζουνίδου έδειξε ένα συγκινητικό σε ευθυβολία, λαϊκότητα, ειλικρίνεια και υποκριτική αλήθεια πρόσωπο. Στα 70 λεπτά του έργου δοκιμάζεται γενναία και στη δραματική ερμηνευτική της γκάμα, ισορροπώντας αξιοθαύμαστα ανάμεσα στις αλέγρες και τις τραγικές αποχρώσεις του ρόλου τής. Με το πλαστικό ταλέντο της μετακινείται από το δραματικό στο κωμικό ύφος τόσο ανεπαίσθητα, ώστε να αποδεικνύει κάθε στιγμή την άρρηκτη σχέση τραγωδίας-κωμωδίας. Το υποκριτικό εύρος της Λένας Ουζουνίδου είναι ικανό να περικλείσει το σαρκαστικό χιούμορ, την αθυροστομία της και την ασυμβίβαστα επίμονη στάση της ηρωίδας προς τη ζωή. Η αμεσότητα της ηθοποιού, ποιότητα σπάνια. Νιώθεις σαν να σου κρατά το χέρι μια φίλη και να σου λέει την ιστορία της.
Η Άννα Ψαρρά, στο ρόλο της αδερφής της Ψιλικατζούς, αλλά και στο ρόλο μιας γυναικολόγου είναι η ήρεμη δύναμη δίπλα στην Λένα Ουζουνίδου, με ερμηνεία συναισθηματικά φορτισμένη, αλλά σταθερή και ακόμα και μέσα από τη σημαίνουσα σιωπή της.
Η συνεισφορά των Καρατζιά, Αντωνιάδη, ουτσινά, που υπογράφουν τη σκηνογραφία, είναι καίρια. Δημιουργούν ένα αξιοζήλευτο ψιλικατζίδικο (δύσκολα ο θεατής μπαίνοντας στην αίθουσα δε θα θέλει να.. ψωνίσει), και εξασφαλίζουν στην ηθοποιό έναν θαυμάσιο εικαστικό χώρο.
Ουσιαστική συνεισφορά στο συγκινησιακό κομμάτι του έργου έχει και η πρωτότυπη μουσική όπως και το πολύ ζεστό τραγούδι “Άκου να δεις” του Μάνου Αντωνιάδη, που σίγουρα θα τραβήξει και το δικό του δρόμο μετά την Ψιλικατζού.
Στο σύνολο της πρόκειται για μια θεατρική στιγμή που μέσα στην ηρεμία και τη συγκίνηση του μικρού χώρου του Vault, θα δημιουργήσει το δικό της εκκωφαντικό θόρυβο. Η μεστή ερμηνεία της Λένας Ουζουνίδου σε συνδυασμό με το γεμάτο ζεστασιά κείμενο δίνουν στο κοινό μια βαθιά ανθρώπινη και συγκινητική παράσταση. Πρόκεται αναμφισβήτητα για μια σημαντική θεατρική πρόταση.
οι συντελεστές:
Συγγραφέας: Κωνσταντίνα Δελημήτρου
Δραματουργική επεξεργασία – Διασκευή – Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καρατζιάς
Πρωτότυπη μουσική – Τραγούδι παράστασης: Μάνος Αντωνιάδης
Σκηνικά: Καρατζιάς Δημήτρης – Μάνος Αντωνιάδης – Μάριος Βουτσινάς
Κοστούμια – Installation “Ψιλικά -Τσιγάρα”*: Μάριος Βουτσινάς
Βοηθός: Αναστασία Δάλμα
Κατασκευή Κοστουμιών: Γεωργία Σάντυ
Σχεδιασμός φωτισμών: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός φωτιστή: Θοδωρής Μαργαρίτης
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Παραγωγή: VAULT
Παίζουν: Ελένη Ουζουνίδου, Άννα Ψαρρά
*Το Installation “Ψιλικά -Τσιγάρα” του Μάριου Βουτσινά, θα εκτίθεται στο Vault, ως μόνιμη εγκατάσταση για όλη τη διάρκεια των παραστάσεων.
- Κριτική Παράστασης Κάτια Σωτηρίου